Сёння ўвечары на плошчы

Асабістыя зносіны цікавейшыя, чым выказванне эмоцый у інтэрнэце.

Шмат гадоў запар герой «Іроніі лёсу» Іпаліт дакараў савецкіх тэлегледачоў за тое, што яны перасталі лазіць у вокны да каханых. Краіны, у якой усё гэта адбывалася, даўно няма, Іпаліт усё гэтак жа вандруе па постсавецкіх тэлеканалах, і ягонае з'яўленне адны ўспрымаюць настальгічна («добры ўсё ж такі быў час!»), іншыя – абурана («ды колькі можна?!»), трэція ўвогуле не памятаюць, што такое тэлевізар. У вокны, дарэчы, не лазяць ні тыя, ні другія, ні трэція.

Калі б гэты фільм здымалі сёння, я прапанавала б Іпаліту гаварыць з сумам не пра вокны, у якія перасталі лазіць палкія закаханыя, а пра вуліцы, на якіх мы перасталі сустракацца. Не, мы не тое каб зусім завіслі ў сацыяльных сетках. Мы, як усе сучасныя людзі, вельмі актыўныя. У нас ёсць карпаратывы і тымбілдынгі, фітнэс і прэзентацыі, семінары і канферэнцыі, кіно і канцэрты. І зносіны выключна ў фармаце small talk. Толькі апускаючыся ў бязмежны свет сацыяльных сетак, мы становімся красамоўнымі і пераканальнымі. Пішам даўжэзныя пасты, увязваемся ў дыскусіі, маем меркаванне з любой нагоды. І нас страшна раздражняюць тыя, хто прапаноўвае выйсці за рамкі інтэрнэту і прадоўжыць усё тое самае, але на вуліцы. Мы гэта ўспрымаем як парушэнне асабістай прасторы. Мы супраціўляемся. Нам няўтульна.

А інакш як растлумачыць, што амаль тыдзень усе, каму не лянота, шмальцуюць сустрэчу-абмеркаванне фільма NEXTA на плошчы Свабоды? Прычым сапраўды шмальцуюць, а не дыскутуюць. Высвятляецца, усё гэта няправільна. І людзей было мала. І палітыкі чортавы прыйшлі, хоць не мелі права, таму што гэта не іх мерапрыемства. Хацелі, заразы, за кошт папулярнага юнака з ютуба засвяціцца. А сам NEXTA ўвогуле ўсё дрэнна арганізаваў. І праграмы дзеянняў у яго няма. І чаго хацеў, незразумела. І старым рэвалюцыянерам з гэтымі юнымі падлеткамі-падпісантамі не па дарозе, таму што розніца пакаленняў, і няма чаго прымазваецца. Калі першыя ставілі намёты на Кастрычніцкай плошчы марознай ноччу ў 2006 годзе, другія пляваліся маннай кашай у яслях. Калі першых везлі ў СІЗА такой жа ноччу 2010 года, другія рыхтаваліся да навагодняга ранішніка ў дзіцячым садзе і прымяралі строі зайчыкаў і сняжынак. Калі першыя выходзілі на маўклівыя пратэсты, другім набывалі першы ў жыцці пенал. Калі першыя ўдзельнічалі ў маршах абураных беларусаў, другія вывучалі табліцу множання. Урэшце, калі першыя выходзілі на плошчу з партрэтамі выкрадзеных і забітых, другіх увогуле яшчэ не было на свеце. Так што няма чаго ім разам рабіць, і ўвогуле няма ніякага сэнсу некуды ісці ў наш высокатэхналагічны век, калі можна выказаць меркаванне, не ўстаючы з-за кампутара. Ды што там кампутара – не выпускаючы з рук тэлефона.

У гэтым і ёсць наша слабасць. У кожнага – свая думка. Кожны, калі пачытаць хоць сайты незалежных медыя, хоць стужку сацыяльных сетак, мае не проста меркаванне – ён дакладна ведае, як трэба змагацца з дыктатурай. Яму адказваюць іншыя, якія таксама ведаюць, як трэба. Пасля гэтых віртуальных бітваў усе распаўзаюцца, быццам з поля бою, – стомленыя, але па-ранейшаму перакананыя ў сваёй рацыі і ні ў чым не засумнявалыя. І нікому не прыйдзе ў галаву скарыстацца нагодай сабрацца на плошчы і пагутарыць, паспрачацца – пазнаёміцца, урэшце. А што, калі Пятроў з Водкіным, счапіўшыся да смерці ў сацыяльнай сетцы і ніколі не выходзячы з віртуальнай рэальнасці, раптам знойдуць агульную мову, сустрэўшыся на вуліцы? І апынецца, што ў абодвух – зусім не ўтапічныя ідэі, а цалкам ажыццяўляльныя? І што пры асабістай сустрэчы гутарыць значна цікавей? І будучыню абодва бачаць аднолькава?

Трэба проста выйсці. Не ставіць сабе на сённяшні вечар задачай подзвіг, рэвалюцыю, змену ўлады. Хай гэта будзе мэта. А сённяшняя задача – пераканацца, што асабістыя зносіны цікавейшыя і больш эфектыўныя, чым выказванне эмоцый у інтэрнэце.

Так давайце для пачатку проста сустрэнемся і пагутарым. Пазнаёмімся. Абдымемся. Дамовімся пра наступную сустрэчу. Задамо адзін аднаму пытанні і пачнем разам шукаць адказы. Зразумеем, што тут, на плошчы, у нас больш шанцаў змяніць сітуацыю, чым на ўласных кухнях. Дакладней, толькі на плошчы ў нас і ёсць шанцы.

Я, уласна, усё гэта вось да чаго. Сёння ўвечары, а18-й, давайце прыйдзем на «Сустрэчу свабодных людзей» на Кастрычніцкай плошчы. Інакш нас да канца нашых дзён так і будзе пераследаваць і папракаць Іпаліт. А нам не будзе чаго яму адказаць.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]