Навукоўцы: Наша планета будзе вярцецца хутчэй

Гэта адбудзецца ў выніку змянення клімату Зямлі.

Згодна з ацэнкамі спецыялістаў, да 2200 года працягласць дня будзе на цэлых 0,12 мілісекунды большай, піша «Телеграф». Але чым гэта пагражае?

З якой хуткасцю круціцца Зямля?

Для пачатку ўразумеем, што баяцца таго, што планета раптам пачне вярцецца хутчэй, не варта. Прынамсі, калі гэта і адбудзецца, то не пры нашым жыцці. Аднак, пытанне даволі цікавае, улічваючы заявы экспэртаў пра ўплыў змены клімату на хуткасць вярчэння Зямлі. Такім чынам, пагаворым пра тое, як хутка верціцца свет. Наша планета круціцца вакол сваёй восі з перыядам адзін зорны дзень з захаду на ўсход. Самае цікавае ва ўсёй гэтай гісторыі палягае ў тым, што мы з вамі знаходзімся на Зямлі, але не адчуваем яе вярчэння. Гэтая сітуацыя нагадвае палёт на самалёце - мы знаходзімся ў кабіне, але зусім не адчуваем руху.

Наша планета робіць адзін абарот вакол сваёй восі за 24 гадзіны. Аднак не варта забываць аб акружнасці Зямлі, якая складае 40 075 км на экватары. Гэта значыць, што кожны аб'ект, які знаходзіцца на экватары, круціцца з хуткасцю прыблізна роўнай 1674 км на гадзіну. А вось на Паўночным полюсе (90 градусаў паўночнай шыраты) і Паўднёвым полюсе (90 градусаў паўднёвай шыраты) хуткасць кручэння Зямлі практычна роўная нулю, бо хуткасць вярчэння полюсаў даволі маленькая. Такім чынам, для таго, каб разлічыць хуткасць кручэння планеты для месца, дзе вы проста цяпер знаходзіцеся, неабходна памножыць косінус шыраты на хуткасць кручэння Зямлі на экватары (1674 км на гадзіну).

Цяпер давайце прадставім, што хуткасць кручэння планеты паскорылася на паўтара кіламетра за гадзіну. Такое змяненне, хоць і можа здацца нязначным, здольнае прывесці да самых непрыемных наступстваў. Адным з такіх наступстваў з'яўляецца бесперапынны джэтлаг, калі дні будуць становіцца карацейшымі, а ўнутраны гадзіннік арганізма не зможа перабудавацца. Калі Зямля будзе круціцца на 200 км за гадзіну хутчэй, суткі на планеце будуць доўжыцца 22 гадзіны замест 24. Ураганы, павышэнне ўзроўню мора ў раёне экватара і землятрусы - усе гэтыя падзеі не прымусяць сябе доўга чакаць, калі планета раптам пачне круціцца хутчэй. Але пры чым тут змяненне клімату?

Як тэмпература ўплывае на хуткасць вярчэння Зямлі?

Навукоўцы сцвярджаюць, што пераразмеркаванне масы па ўсім зямным шары з прычыны змянення клімату прымусіць нашу планету вярцецца хутчэй. У выпадку, калі змяненне клімату паскорыцца, сітуацыя пагоршыцца. Павышаны ўзровень вуглякіслага газу ў атмасферы награвае зямны шар, у выніку палярныя ледзяныя шапкі растаюць. Раставанне леднікоў стане прычынай павышэння ўзроўню мора, такім чынам і адбудзецца пераразмеркаванне масы. Каб лепш разумець сітуацыю, Фелікс Ландэрэр з Інстытута метэаралогіі ім. Макса Планка ў Гамбургу, Нямеччына, прапануе прадставіць фігурыстку, якая круціцца. Калі фігурыстка выцягне рукі, то яе кручэнне замарудзіцца, а калі наблізіць рукі да цела - паскорыцца. Па гэтай аналогіі Зямля як бы «наблізіць рукі» да таліі - ці экватара, што і прымусіць яе круціцца хутчэй.

Навукоўцы прагназуюць, што да 2200 года працягласць дня будзе на 0,12 мілісекунды большай. Хоць гэта можа здацца зусім нязначным, цягам года гэтая змена можа пагоршыць глабальнае пацяпленне. Справа ў тым, што больш хуткае кручэнне надасць больш энэргіі цыклонам і ўраганам, якія ўжо становяцца мацнейшымі. Больш за тое, не выключана, што перанос акіянскіх і паветраных плыняў будзе менш здольны перамяшчацца з экватарыяльных у палярныя рэгіёны, што зробіць высокія шыроты нашмат халаднейшымі, а тропікі - яшчэ гарачэйшымі.

Агулам, змяненне клімату пагражае не толькі хвалямі экстрэмальнай спёкі, але і змяненнем хуткасці кручэння нашай планеты. Будзем спадзявацца, што ўсё апісанае вышэй так ніколі і не стане рэальнасцю.