«Дармаедскія» камісіі прысвоілі сабе надзвычайныя паўнамоцтвы

Сістэма ўлады Лукашэнкі паралізуе сама сябе.

Ужо ў лютым «незанятыя ў эканоміцы» беларусы атрымаюць да аплаты пацяжэлыя рахункі з камунальнымі тарыфамі.

Між тым, да таго, як адбываецца залічэнне грамадзян краіны ў «дармаеды» застаецца шмат пытанняў.

Так, у Менску камісія Першамайскага раёна адвольна надумала вярнуць у базу «дармаедаў» тых, хто згодна з пастановай Савета міністраў і дэкрэтам №1 павінен быць з яе выключаны: мужчын, якія выхоўваюць дзяцей ва ўзросце да сямі гадоў. Пастанову прынялі «пасля дыскусіі».

Пазней незалежным журналістам стала вядома, што ў выканкамаў існуе негалосны план аб уключэнні ў базу «дармаедаў» ад 5 да 8% дарослага насельніцтва - у залежнасці ад раёна.

Сітуацыю з парушэннем чыноўнікамі іх жа законаў сайту Charter97.org каментуюць прафесар, заслужаны юрыст, былы суддзя Канстытуцыйнага суда Міхаіл Пастухоў і экс-міністр працы Беларусі Аляксандр Сасноў:

Міхаіл Пастухоў: Гэтак жа калісьці прымаліся лічбы «продразвёрсткі»

- Вядома, гэтае самадурства, якое чыняць «дармаедскія» камісіі, што ўзялі на сябе функцыі не толькі выканаўцаў дэкрэта №1 і адпаведных актаў урада і Мінпрацы, але і функцыі «законатворцаў», - мяркуе прафесар, заслужаны юрыст, былы суддзя Канстытуцыйнага суда Міхаіл Пастухоў.

Зразумела, што з пункту гледжання закона павінен дзейнічаць прынцып гендэрнай роўнасці: з базы «дармаедаў» варта выключаць як жанчын, так і мужчын, якія выхоўваюць дзяцей ва ўзросце да сямі гадоў.

Тут відавочнае самадурства камісій, якія не ўпаўнаважаныя разглядаць такога кшталту прававыя пытанні.

Правакарыстальнікі на самым нізкім узроўні - раённыя чыноўнікі - бяруць на сябе функцыі заканадаўца і прысвойваюць сабе надзвычайныя паўнамоцтвы. Гэта не што іншае, як падмена закона мэтазгоднасцю.

Мы гэта праходзілі даўным-даўно, пачынаючы з часоў вайсковага камунізму.

- А як вы пракаментуеце інфармацыю аб магчымых квотах на «дармаедаў» 5-8%, устаноўленых для райвыканкамаў?

- Калі гэты факт пацвердзіцца - то гэта проста жахліва. Гэта падобна да вяртання тых спісаў, якія калісьці спускаліся ўладамі аб «продразвёрстцы», а потым і наконт ворагаў народа.

Калі атрыманая журналістамі інфармацыя сапраўдная, то гэта - жахлівае самадурства і найгрубейшы замах на правы і свабоды грамадзян. У гэта проста цяжка паверыць, але і выключаць такое пры цяперашняй уладзе таксама нельга. Такога ў сучаснай цывілізаванай краіне быць не павінна. Гэтыя факты падлягаюць праверцы і, спадзяюся, калісьці будуць расследаваныя.

Аляксандр Сасноў: Гэта ўжо клінічны выпадак

- Сам факт, што кіраўніцтвам краіны прыняты дэкрэт аб «дармаедах» выклікае прынамсі здзіўленне. А тое, што мясцовыя чыноўнікі развіваюць такім чынам дзейнасць у гэтым кірунку - гэта ўжо хутчэй клінічны выпадак, - заявіў экс-міністр працы Беларусі Аляксандр Сасноў.

- Ці не бачыце вы ў гэтай пастанове раённых чыноўнікаў парушэнне субардынацыі? Бо Саўмін прыняў аб базе «дармаедаў» зусім іншую пастанову.

- Вельмі моцна звык кіроўны народ да таго, што яму сыходзіць з рук усялякае самавольства. Звык настолькі, што ўжо не задумваецца над тым, ці ёсць у гэтым нейкае парушэнне закона або субардынацыі, больш спадзеючыся на каставую салідарнасць. Кваліфікацыяй там і не пахне.

Раённае начальства не падпарадкоўваецца народу, які ў дэмакратычных краінах можа запатрабаваць у яго адказу. У Беларусі раённыя чыноўнікі дзейнічаюць паводле прынцыпу кругавой парукі, выконваючы загады абласных, а тыя ў сваю чаргу - загады на ўзроўні кіраўніцтва краіны. Таму, хутчэй за ўсё, ніякага парушэння субардынацыі тут і не было - проста спрацаваў прынцып «што хачу, тое і кручу» пры маўклівай згодзе больш высокага начальства.

Другі момант: узровень «прафесіяналізму» чальцоў камісіі такі, што, хутчэй за ўсё, яны ні пастанову Саўміна, ні сам дэкрэт №1 не чыталі.

У краіне, дзе 90% уласнасці знаходзяцца ў руках дзяржавы, дзе дырэктар якога-небудзь прымітыўнага сельскай вінзаводзіка прызначаецца самім Лукашэнкам, магчымы ўсялякі абсурд. Чыноўнікі адначасова і глядзяць у рот вышэйшаму начальству, і прымаюць пастановы, якія супярэчаць інструкцыям зверху. Ніякага сэнсу і матывацыі ў іх дзейнасці няма. Калі-небудзь такая сістэма ўлады паралізуе сама сябе.

Але ў дачыненні да сітуацыі з дэкрэтам аб «дармаедах» я скажу так: добра, што яго на месцах выконвае такая непісьменная і некампетэнтная ўлада. Хай лепш будзе непрафесіяналізм у раённых чыноўнікаў - каб яны заблыталіся і не змаглі зрабіць нічога з гэтым, прабачце, ідыёцкім дэкрэтам.