«У дзень інсульту чыноўнікі пачалі выдыгаць»

Як беларускія рэгіёны адрэагавалі на хваробу Лукашэнкі.

Масавыя акцыі супраць дэкрэта аб «дармаедах» у 2017 годзе паказалі: рэгіёны з'яўляюцца «кузняй настрояў» у беларускім грамадстве. І хоць пачатак пратэстам паклаў «Марш абураных беларусаў» у Менску, важным момантам стала, што ён трапіў «у нерв» і адгукнуўся ў іншых частках краіны.

Як беларускія рэгіёны адрэагавалі на весткі пра «інсульт» Лукашэнкі? Сайт Charter97.org апытаў прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасці з розных гарадоў Беларусі.

«Хваля радасці прайшла па горадзе!»

Мікалай Чарнавус, лідар прадпрымальнікаў, Баранавічы:

- Такі якое ашаламляльнай навіны ніколі яшчэ не было. Ведаеце, напэўна, нават у вайну так хутка не распаўсюджвалася інфармацыя аб перамогах, як пра гэты рэзанансны выпадак – сярод жыхароў Баранавічаў.

Шкада, што не давялося ў гэтыя дні бачыць нашых чыноўнікаў: не было ніякіх спраў у выканкаме, не давялося туды заходзіць. А на вуліцы іх было і не сустрэць – як пахаваліся.

Можа, ім непрыемная была радасць простага народа? Людзі ў гэтыя дні даслоўна цягнуліся адзін да аднаго, каб распавесці штосьці на гэтую тэму. Кожны ўжо ведаў усё, што можна ўзяць з незалежных СМІ, але ўсё адно пыталіся адзін у аднаго: «А ты ведаеш? Ты чуў?». Такога даўно не бачыў і не чуў – каб так перадавалася гэта вестка. Такая хваля радасці прайшла па горадзе!

«Метамарфозы ў кабінетах улады адбыліся акурат у дзень навіны пра «інсульт»

Таццяна Севярынец, каардынатарка БХД, Віцебск:

- Ведаеце, чыноўнікі імкнуцца не дзяліцца сваімі думкамі з людзьмі, але мы пастаянна «абложваем» выканкам з рознымі пытаннямі, і ў гэтыя «дні інсульту» такія-сякія змены былі прыкметныя і ў калідорах улады.

Я кажу цяпер не пра галоўных чыноўнікаў, а пра людзей з сярэдняга «паверху» ўлады, якія служыць сувязным звяном паміж намі, актывістамі, і галоўным мясцовым начальствам. Вось сярод іх адбыліся прыкметныя змены. Дзяржаўныя службоўцы сярэдняга ўзроўню ў гэтыя дні былі вельмі ветлівымі і ўважлівымі да нас. Я б нават сказала: яны сталі на некалькі дзён ласкавымі і ліслівымі.

Гэтыя метамарфозы адбыліся акурат у дзень з'яўлення навіны пра «інсульт». Акурат у гэты дзень мы з ранейшымі адказамі з гар- і аблвыканкама запісваліся на прыём да больш высокага начальства. Натуральна, мы выказвалі сваё абурэнне гэтымі «адпіскамі», і, што дзіўна, наша абурэнне ў той дзень цалкам падзялялі ў кабінетах, дзе мы былі.

Што да мяне асабіста, то, прачытаўшы гэтую навіну, я на нейкі час адчула шкадаванне. Разумееце, гэты чалавек, у якога здарыўся інсульт або штось такоўскае – ён павінен сам адказаць за свае злачынствы. Я пашкадавала, што, магчыма, Божы суд вырашыў забраць яго без адказу перад людскім судом.

Па-другое, гэта чалавек публічны. А беларусы – чуллівыя людзі. І частка з іх, калі б развязка была фатальнай, пачалі б яго шкадаваць – маўляў, ужо пакараны за ўсё. А ён павінен адказаць за свае злачынствы перад народам – пачынаючы ад зніклых палітыкаў і заканчваючы тым станам, да якога ён прывёў усю краіну.

«Яму тэрмінова пара сыходзіць»

Віктар Марчык, прадстаўнік Беларускага Нацыянальнага Кангрэса ў Слоніме:

- Спачатку людзі ўспрынялі навіну пра «інсульт» асцярожна. Занадта неверагодным здавалася, што надзеі многіх могуць спраўдзіцца. Настрой хутчэй за ўсё так і можна апісаць: сумесь затоенай радасці, надзеі і недаверу.

У той дзень я сустрэў на вуліцы знаёмага. «Няўжо гэта праўда? Цяпер пайду, нап'юся ад радасці», - вось першая рэакцыя, якую я пачуў у адказ на гэтую навіну. Затым, праз пару гадзін, лавіна эмоцый у знаёмых пачала нарастаць. «Ну ўсё, цяпер будуць перамены да лепшага», «Нарэшце, дачакаліся!», - казалі людзі.

А ўжо калі Лукашэнка выступіў на тэлевізіі, прайшоў уздых расчаравання: «Шкада...». Былі, вядома, здагадкі, што «цар несапраўдны». Што напраўду штосьці здарылася, але гэта старанна хаваюць ад людзей.

Самае важнае тут: за ўсе гэтыя дні я не сустрэў ніводнага засмучанага або журботнага чалавека. Выснова адна: ён надакучыў абсалютна ўсім. Нават беларусы, якія з хваляваннем ставяцца да пытанняў смерці, успрынялі гэта як нагоду для радасці. Што, шчыра кажучы, мяне нават уразіла: настолькі вялікая непрыязнасць народа да правадыра, што знак «мінус», з якім смерць успрымаецца ў нашым менталітэце, неадкладна замяніўся на «плюс».

Калі нейкія спецслужбы Лукашэнкі вывучаюць настроі людзей, то яны павінны адзначыць: рэакцыя на «інсульт» у правадыра была вельмі эмацыйнай і энэргічнай. І калі ва ўлады ёсць яшчэ якая-то здольнасць да аналізу, то выснова тут можа быць адная: пара яму ўжо сыходзіць. І чым хутчэй – тым для яго ж і лепш. Вось што паказаў гэты «інсульт-тэст».

«У людзей адрадзілася надзея»

Алесь Мех, грамадскі актывіст з Кобрына:

- Чуткі чуткамі і жарты жартамі, але сказаць магу адно: калі людзі праз інтэрнэт або іншымі шляхамі даведваліся пра «інсульт» Лукашэнкі – у іх адраджалася надзея. Людзі з нецярпеннем чакаюць перамен.

Але праблема ў тым, што яны думаюць: нам дапаможа нейкі просты метад, накшталт «інсульту». Але я хачу падкрэсліць: нам была дадзеная магчымасць пераканацца, што перамены проста так не надыходзяць. Само грамадства, сам народ, павінен ператварыцца з аб'екта палітыкі ў яе суб'ект – і пачаць самастойна вызначаць свой лёс.