«Што ў краме засталося, магу даслоўна на пальцах пералічыць»

Беларусы параўналі выбар прадуктаў у Менску і Вільні.

Нядаўна СМІ пісалі аб тым, колькі каштуе ў Менску калумбійскі фізаліс. Ягадкі былі для многіх беларусаў “залатыя”: 100-грамовая ўпакоўка каштуе ад 10 да 12-13 рублёў. А ў адным з супермаркетаў Вільні, напісала ўражаная чытачка “Салідарнасці”, такі ж пачак можна купіць па 99 еўрацэнтаў — паводле актуальнага курсу Нацбанка РБ гэта 3,4 рубля.

Дзеля справядлівасці, «сапраўды такі ж», гэта значыць пачак з адборнымі пладамі, роўнымі радкамі ўпакаванымі не толькі ў поліэтылен, але і ў пластыкавы кошык для большай захаванасці, — мы знайшлі ўдвая даражэй, за €1,99, або блізу 7 беларускіх рублёў.

Але гэта ўсё адно істотна танней, чым у Беларусі.

Кардоннае пакаванне прасцейшае, але і ўдвая таннейшае - мы схадзілі, купілі і пераканаліся: фізаліс як фізаліс, памідоркі са смакам ягад. А заадно параўналі кошты на іншую «экзотыку» ў Менску і Вільні, і спыталі ў беларусаў, як часта яны песцяць сябе карыснымі далікатэсамі.

«Ажыны вельмі люблю, але магу сабе дазволіць толькі ў сезон»

У Менску ў буйных сеткавых гіпермаркетах, а таксама на Камароўцы, як распавялі “Салідарнасці” землякі, калі задацца мэтай, можна знайсці амаль усё.

Хоць грэцкія трускалкі па 15 рублёў за кілаграм, хоць буякі па 8 рублёў за сціплую 125-грамовую ўпаковачку ці саспелы дамініканскі манга - калі прыгожы, такі ж і дарагі, 15-20 рублёў штука.

А вось чым далей ад сталіцы і абласных цэнтраў, тым менш багаты асартымент у крамах і "скачуць" кошты.

Беларускія трускалкі ў пакупнікоў выклікаюць супярэчлівыя водгукі: камусьці смачна, камусьці кісла, але ўсё сыходзяцца на тым, што дорага.

- Мне ў нейкім сэнсе пашанцавала: у мяне на экзатычную садавіну часта бывае алергія, таму не занадта эксперыментую і, вядома, сціплы бюджэт эканомлю, - прызнаецца менская пенсіянерка Алена Станіславаўна (імёны суразмоўцаў з Беларусі змененыя - З.Г. ). — Так што сказаць, каб мне нечага асабліва не ставала, не магу.

Каля аддзелаў з паштучнай заморскай садавіной затрымліваюся хіба што з цікавасці, разгледзець што-небудзь незнаёмае. Ну і да таго ж за доўгія гады жыцця яшчэ за Савецкім Саюзам бацькі ў мяне ўклалі правіла: купляць прывазныя, не свае, садавіну-гародніну трэба ў сезон: кавуны - улетку, а не пасярод зімы, хурму-каралёк і мандарыны, наадварот, узімку, калі яны ў краінах вырастання спеюць, і гэтак далей.

Разумею, што зараз і клімат змяніўся, і тэхналогіі ў сельскай гаспадарцы іншыя, але ні разу яшчэ ні разу мяне гэтае правіла не падвяло.

- Вось я толькі нядаўна з крамы, магу даслоўна на пальцах пералічыць, што ёсць, - працягвае жыхарка Полацка Алена. — Буякі 6,99 за маленькую ўпакоўку, авакада па 14 рублёў за кіло, але цвёрдакаменныя, нектарыны па 15 рублёў такія ж.

Ананасы, праўда, ляжаць па 7,5 рублі. Маліны - хіба што замарожаныя, клубніц няма ніякіх. На рынку бачыла па 10 рублёў за паўкіло, але яна пластыкавая на выгляд, не пахнуць клубніцамі зусім - пачакаю ўжо чэрвеня, пакуль беларускія саспеюць.

Я наогул ягады вельмі люблю, асабліва ажыны, але як след «ад'ядаюся» толькі ў сезон, тады і намарожваю, і варэнне вару. А вось з гэтай экзотыкай - разумееце, размаўляць пра смак вустрыц трэба з тымі, хто іх еў. Я вось не ела ні разу за свае 35 год.

І калі добрую папаю, саспелы манга, рэдкія віды дыні, лічы яшчэ ўдалося пакаштаваць, калі Турцыя і Егіпет былі для маёй сям'і даступным адпачынкам, то спытайце мяне што-небудзь пра рамбутан - не адкажу, не ведаю.

В'етнамскі рамбутан (гэткі вінаград у шчыльнай «ваўнянай» абалонцы), дарэчы, у Беларусі купіць можна, праўда, не ў супермаркеце, а ў прыватных фірмаў, ад 10 рублёў за 100 грамаў. У Вільні кошт супастаўны - €4,99, блізу 17 рублёў за 150-грамовую ўпакоўку.

"Для мяне было шокам, што ў супермаркетах кавуны і дыні ёсць круглы год"

А вось пры параўнанні больш звыклых буякоў і клубніц Вільня перамагае.

Калі буякі ў менскіх супермаркетах каштуюць па 20-25 рублёў за 250 грамаў, і гэта з улікам акцыйных прапаноў, то ў літоўскай сталіцы на зніжках — €2,49 (8,7 рубля).

Раннія беларускія фасаваныя клубніцы каштуюць - прыбярыце слабанервных ад экранаў - 10-18 рублёў за 250 грамаў, літоўская - €2,99 (10,5 рубля) за паўкіло, а на латках - €5 (17,5 рублёў) за кілаграм.

- Для мяне пасля пераезду было шокам, што ў літоўскіх супермаркетах клубніцы, буякі, маліны, кавуны, дыні ёсць круглы год, - кажа Іра, адна з тысяч вымушаных беларускіх эмігрантаў. - Зразумела, што летам выбар большы і на рынку можна купіць танней, але вось тое, што пасярод зімы ты заходзіш у самую звычайную краму фармату “каля дома”, і купляеш на вячэру духмяныя паўдынькі за €1,5, і дом пахне летам і цяплом - гэта не пераказаць.

Дзяўчына прызнаецца, што мінулым летам нават умудрылася аб'есціся свежым інжырам - у супермаркетах Вільні яго было шмат, па 0,15-0,25 еўрацэнтаў за штуку, і яна “дарпала”.

- Ці вось, напрыклад, не ўтрымалася - на акцыі купіла пакаштаваць плад апунцыі, “ядомы кактус”, такія зялёна-ружовыя калючыя штукі. Не магу сказаць, што асабліва спадабалася, затое я зараз ведаю, што гэта і як на смак.

Тая ж гісторыя з пасіфлорай, яна ж маракуя - у сябе ў райцэнтры я такога дзіва не згадаю, а ў Вільні шмат дзе прадаецца, і на зніжках бываюць па 40-50 цэнтаў штука, цалкам даступна.

Зімой ухапіла па акцыі, нешта каля €6 (прыкладна 20 рублёў), кілаграм ядомых каштанаў, прачытала, як гатаваць, паставіла на ноўтбуку "Амелі" — і смачна, і як быццам у Парыжы пабывала.

Я, шчыра скажу, не з тых, хто марыць пра беларускае малако, згушчонку там ці глазураваныя сыркі, хіба што журавін у цукры не стае — а нядаўна і іх знайшла, прычым мясцовыя. І яшчэ мне вельмі падабаецца літоўскія вялены журавіны, €1,5-1,8 за 200-грамовую ўпакоўку, гэта вельмі смачна.

“Дзякуючы жонцы “падсеў” на авакада”

Дзяніс і ягоная сям'я з'ехалі з Маладзечна крыху больш за год таму, і ў першыя месяцы адаптацыі, успамінае беларус, ім было не да дэлікатэсаў. Але паступова ўдалося развязаць пытанні з легалізацыяй, пошукам працы — і зараз з даходаў дваіх дарослых удаецца папесціць сябе і дзяцей у тым ліку чым-небудзь смачным і карысным.

- Дзякуючы жонцы я “падсеў” на авакада, - прызнаецца Дзяніс. — У Беларусі гэта было для нас не тое каб дорага, але знайсці нармальны, не дубовы плод, складала цэлы квэст, часцей даводзілася ці паскараць паспяванне ў хатніх умовах, ці есці недаспелым, бо баяліся, што згніе.

А ў Вільні іх мноства відаў: зялёныя, карычневыя, ружовыя, гладкія, калючыя, і можна на зніжцы купіць па 50-70 цэнтаў (2-2,5 рубля) за штуку, і не чакаць, калі ён там даспее, а адразу разразаць і есці. Лыжкай на хлеб, ды з рыбай ці сырам - нават дзеці ацанілі, як гэта смачна.

Яшчэ ўпершыню пазнаёміўся тут са спаржай. Мне здавалася, ну, трава травой, і зразумей, чаго ўсе з ёй так носяцца. Да таго ж дарагая. А жонка неяк нядаўна купіла пучок за € 1,5 еўра, - высвятляецца, “трава” хутка і лёгка гатуецца, выдатная на смак і наогул ад яе суцэльная карысць.

Акрамя багацця выбару, адзначаюць беларусы, віленскія супермаркеты выгадна адрозніваюцца ад беларускіх сапраўды значнымі зніжкамі. Калі не ў Maxima, то ў Lidl, Rimi або Norfa заўсёды можна знайсці прадукты, у тым ліку дэлікатэсы, прыемным коштам, і папесціць сябе той жа экзотыкай не толькі ў сезон ці па вялікіх святах.

Што і за колькі?