ЗША пацяснілі Расею з рынку газу

Амерыканская газавая індустрыя здзейсніла чарговы ўражлівы віраж.

Паводле вынікаў 2018 г. чыстая здабыча таварнага газу ў краіне ўзрасла на 89 млрд куб. м (11,5%) і дасягнула гістарычнага максімуму 862 млрд куб. м. Гэта дазволіла ЗША, між іншым, стаць упершыню ў гісторыі нета-экспарцёрам газу, адзначае часопіс "Газпром".

Баланс замежных паставак і імпарту (у асноўным з Канады) быў на карысць экспарту прыкладна на 20 млрд куб. м за кошт ЗПГ-праектаў. Зрэшты, унутранае спажыванне газу зрабіла гэткі ж уражлівы рывок. І для таго каб забяспечыць лініі па звадкаванні ў Мексіканскім заліве і на Усходнім узбярэжжы сыравінным газам, давялося ўзмоцнена адбіраць запасы з падземных сховішчаў.

На працягу трох гадоў перад гэтым здабыча і спажыванне газу вагаліся ў раёне 750-770 млрд куб. м, то нязначна зніжаючыся, як ў 2016 г., калі ўпалі цэны на нафту (спотавыя кошты амерыканскай маркі нафты WTI абрынуліся ніжэй за $30 за барэль, а ў сярэднім у 2015-2016 гг. склала $44-45), то зноў вяртаючыся на зыходныя. Аднак летам пачалося прыкметнае павелічэнне вытворчасці. На фоне росту коштаў нафты на 60% да ўзроўню 2016 г. кампаніі сталі больш актыўна свідраваць на сланцавых фармацыях у пошуку вадкіх вуглевадародаў. Нарошчванне здабычы прыроднага газу зноў шмат у чым стала пабочным эфектам новага вітка нафтавай ліхаманкі.

Найбольшы прырост летась прадэманстравалі Пенсільванія, Луізіяна, Тэхас і Агаё. Пры гэтым калі ў Пенсільваніі і Агаё за кошт распрацоўкі найбуйнейшых фармацый цяжказдабывальнага газу - Marcellus і Utica - здабыча ідзе па нарастальнай усе апошнія гады (здабыча газу ў гэтых штатах з 2010 г. вырасла ў 10 і 30 разоў адпаведна), то ў Тэхасе і Луізіяне назіралася яе аднаўленне пасля зніжэння. У распрацоўку патрапілі новыя фармацыі, такія як тэхаская Permian, а таксама зламаная тэндэнцыя спаду здабычы на Haynesville, якая распасціраецца на абодва штаты. У выніку ў Тэхасе пасля некалькіх гадоў падзення здабыча вырасла на 18 млрд куб. м, а ў Луізіяне - на 19 млрд. Невялікі рост паказалі штаты Аклахома, Заходняя Вірджынія (размешчаная частка Marcellus і Utica), а таксама Каларада.

У астатніх штатах ідзе прыкметнае падзенне здабычы. У асноўным гэта датычыцца тэрыторый, дзе здабываецца традыцыйны прыродны газ (Ваёмінг), і неглыбакаводнага шэльфа Мексіканскага заліва. З 2015 г. вытворчасць тут упала ў агульнай складанасці на 33 млрд куб. м (16%).

Аднак уражлівы рост уласнай здабычы газу ў ЗША быў у поўнай меры падтрыманы і дынамікай унутранага попыту. Мінулы год таксама прынёс рэкордны паказчык - 849 млрд куб. м, што на 81 млрд куб. м (10,5%) больш, чым годам раней. Найбуйнейшы сегмент рынку - электрагенерацыя - рос найвышэйшымі тэмпамі (амаль 15%). Усяго электрастанцыі ў ЗША спажылі больш за 300 млрд куб. м - на 39 млрд куб. м больш, чым годам раней. А вось буйныя прамысловыя спажыўцы паказалі найменшы паказчык прыросту - усяго 4%, або блізу 10 млрд куб. м.

Попыт з боку дробных спажыўцоў - хатніх гаспадарак і малога бізнэсу - дадаў 13%. Але агулам нельга назваць, што гэтыя катэгорыі устойліва растуць у апошнія гады, хутчэй вагаюцца ў адным дыяпазоне пад уздзеяннем у асноўным умоў надвор'я. Выкарыстанне газу на транспарце, нягледзячы на размовы пра сланцавую рэвалюцыю і звыштанны газ, - гэта поўны правал. Мала таго што сам сегмент мікраскапічны - 0,1%, дык ён яшчэ і падае - з 1,4 млрд да за 1,2 млрд куб. м. Амерыканцы застаюцца прыхільнікамі выкарыстання нафтапрадуктаў для запраўкі аўтамабіляў, грузавікоў і нават суднавага транспарту.

Агулам жа ў структуры спажывання газу ў ЗША дамінуюць электрастанцыі з 35%, а буйная прамысловасць і дробная розніца - па 28%. Астатняе ідзе на тэхнічныя патрэбы самой галіны.

З суадносін унутранага попыту і прапановы відаць, што забяспечваць значныя аб'ёмы экспарту ЗША за кошт прафіцыту ўласнай здабычы не могуць. У 2018 г. гэты прафіцыт склаў усяго 13 млрд куб. м (для параўнання, годам раней быў 5 млрд куб. м, а да гэтага ЗША здабывалі менш, чым спажывалі). Дынаміка станоўчая, але ўсё ж пакуль вельмі ўмераная.

Імпарт газу (у асноўным з Канады) застаецца найважнейшай часткай газавага балансу Злучаных Штатаў. У пачатку дзесяцігоддзя на фоне росту здабычы нетрадыцыйнага газу аб'ёмы паставак скарачаліся, але ў апошнія пяць гадоў стабілізаваліся ў раёне 80 млрд куб. м з нязначнымі адхіленнямі. Адначасова аб'ёмы экспарту газу з 2014 да 2018 гг. выраслі амаль у 2,5 разу і перавысілі 100 млрд куб. м. З 2016 г. драйверам гэтага працэсу стаў увод магутнасцяў па звадкаванні ў Мексіканскім заліве і на Усходнім узбярэжжы. Пры гэтым пастаўкі трубаправоднага газу ў Мексіку за два гады дадалі 10 млрд куб. м.

Аднак экспарт ЗПГ расце істотна хутчэй. У 2018 г. экспарт газу ў звадкаваным выглядзе перавысіў 30 млрд куб. м (рост на 50% год да года). Увод усіх тэрміналаў, якія будуюцца, павялічыць магутнасці экспарту ў ЗША яшчэ прыкладна ў 2,5-3 разы. Аднак ужо летась рост унутранага попыту стварыў пэўныя цяжкасці для загрузкі ЗПГ-заводаў без сур'ёзнага ўздзеяння на кошты газу ў ЗША.

Чысты экспарт ацэньваецца прыкладна ў 20 млрд куб. м. У працэсе звадкавання для вытворчасці 22 млн т ЗПГ (30,7 млрд куб. м у рэгазіфіцаванным выглядзе) спатрэбілася блізу 35 млрд куб. м. Аднак прафіцыт унутранай здабычы, як адзначалася, складаў усяго 12 млрд куб. м, якіх хапіла толькі на забеспячэнне 10 млрд чыстага экспарту. Аб'ёмы, «Якія адсутнічаюць» былі выключаныя з ПСГ. За каляндарны год (2018 г.) запасы ў сховішчах ЗША скараціліся на 17 млрд куб. м.

Больш за тое, менавіта гэты адбор газу на фоне дастаткова халоднага надвор'я ў пачатку ацяпляльнага сезона прывёў да таго, што сярэднемесячныя спотавыя цэны на Henry Hub (HH) у лістападзе і снежні падбіраліся да $150 за 1 тысячу куб. м, хоць яшчэ ў ліпені ледзь перавышалі $100 за 1 тысячу куб. м (звычайны ўзровень для стадыі рэзкага росту здабычы). А сярэднегадавая цана ў HH з моманту запуску першай ЗПГ-лініі ў Мексіканскім заліве павялічылася на 25%, паказваючы, што канкурэнцыя паміж унутраным попытам і патрэбамі экспартных магутнасцяў ужо ўплывае на рынак, а любыя праблемы з ростам здабычы (з улікам уводаў новых заводаў па звадкаванні газу) прывядуць да вялікіх узрушэнняў у галіне цэнаўтварэння.