29 сакавiка 2024, Пятніца, 16:26
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Насельніцтва Расеі скарачаецца

8
Насельніцтва Расеі скарачаецца

Гэты працэс будзе доўжыцца некалькі гадоў.

Насельніцтва Расейскай Федэрацыі за мінулы год скарацілася на 86,7 тысячы чалавек, сведчыць Расстат, які апошнім часам нярэдка папракаюць у «карэктаванні» статыстыкі для стварэння больш прывабнай, у цэлым, рэчаіснасці, паведамляе «Голас Амерыкі».

Са звестак установы, на 1 студзеня гэтага года ў краіне налічвалася 146 млн 793,7 тысячы чалавек, тады як годам раней - 146 млн 880,4 тысячы.

Як адзначаюць СМІ, змяншэнне насельніцтва зафіксавана ўпершыню з 2008 года. Пасля гэтага колькасць расейцаў толькі расла, хоць часам зусім не на шмат. Так, у 2017 годзе прыбаўка склала ўсяго 76,1 тысячы чалавек.

Тут, праўда, трэба ўлічваць і «ўліванне» насельніцтва Крыма ў Расею пасля анэксіі паўвыспы, і істотныя плыні мігрантаў.

Але вось, паводле звестак таго ж Расстату, у мінулым годзе міграцыйны прырост насельніцтва Расеі паменшыўся. Такім чынам, і гэты прыток перастаў кампенсаваць натуральнае змяншэнне насельніцтва краіны.

Да асноўных прычын гэтага працэсу расейскія дэмографы адносяць скарачэнне нараджальнасці ў кантэксце таго, што цяпер у дзетародны ўзрост уступае пакаленне 1990-х гадоў.

Аднак, напэўна, становішча не стала б такім бядотным, калі б не масавая эміграцыя з Расеі. Толькі з афіцыйных звестак, у 2017-м краіну пакінулі 377 тысяч чалавек.

Тым не менш, намеснік дырэктара ў навуковай рабоце Вышэйшай школы сучасных сацыяльных навук МДУ імя Ламаносава Аляксандр Грэбянюк мяркуе, што ва ўсім вінаватая, перш за ўсё, славутая дэмаграфічная «яма» 90-х. Паводле ягоных слоў, першапачаткова, у «нулявых» гадах, прагназавалася, што гэта «зваротны расейскі крыж» здарыцца трохі раней - напрыклад, у 2013-2014 гадах.

«Але наступ натуральнага змяншэння насельніцтва крыху запаволіўся, за кошт міграцыі прырост ўсё адно ішоў, - дадаў ён. - Аднак непазбежнае адбылося. Цяпер мы з аб'ектыўных прычын сутыкнуліся з тым, што смяротнасць перавысіла нараджальнасць».

Навуковец таксама ўказаў, што некаторыя памылкова мяркуюць, што самыя вялікія праблемы ў дэмаграфіі ў Расеі прыйшлі разам з распадам Савецкага Саюза: "Гэта не зусім так, канчаткова аформіў дэмаграфічныя працэсы крызіс 1998 года. Самая нізкая нараджальнасць у краіне наступіла ў 1999 годзе. Тады ў Пецярбургу ўпершыню быў зафіксаваны сумарны каэфіцыент нараджальнасці меншы за адзінку (менш за дзіця на адную жанчыну). Прыбаўляем 20 гадоў і атрымліваем 2019-ы год».

Пакаленне тых гадоў - прыкладна з 1995 да 2004 года - сёння ўступае ў актыўны дзетародны ўзрост, заўважыў Аляксандр Грэбянюк: «Натуральна, іх мала. Таму ўсё заканамерна. Так што, асноўны трэнд вызначаецца, вядома, «прывітаннем з мінулага», з 90-х. Гэта галоўны макрачыннік, хоць ёсць і іншыя».

Як бачыцца дэмаграфіі, Расея ў гэтай сітуацыі будзе знаходзіцца цягам найбліжэйшых 5-6 гадоў, не менш. А адзін з выхадаў выпраўлення сітуацыі у зніжэнні смяротнасці ў краіне.

«У нас вельмі вялікі рэсурс, звязаны з тым, што нашы паказчыкі смяротнасці і сярэдняй працягласці жыцця яшчэ не дацягваюць да ўзроўню развітых краін», - канстатаваў Аляксандр Грэбянюк.

Як паведаміла на апошнім гайдараўскім форуме віцэ-прэм'ерка Таццяна Голікава, смяротнасць у Расеі за 11 месяцаў 2018 года перасягнула нараджальнасць на 193 тысячы чалавек. Паводле ейных ацэнак, негатыўная тэндэнцыя пачне мяняцца ў 2023-2024 гадах.

У сваю чаргу, прафесар Маскоўскага эканамічнага інстытута, доктар філасофскіх навук Ігар Чубайс схільны не давяраць лічбам, якія публікуе Расстат што да колькасці насельніцтва. Як яму падаецца, рэальнае становішча значна горшае.

Разам з тым ён згодны, што рэальна ўплываць на дэмаграфічныя працэсы ў краіне можна толькі за кошт зніжэння смяротнасці.

«Яна ў Расеі зашкальвае за ўсе прымальныя нормы, - падкрэсліў прафесар. - Каб знізіць яе, трэба сур'ёзна палепшыць арганізацыю аховы здароўя. У нас цэлы шэраг рэгіёнаў, дзе лекары, фактычна, не даступныя насельніцтву. Патрабуецца значнае павелічэнне выдаткаў на ахову здароўя. Напраўду адбываецца адваротнае, гэтыя выдаткі скарачаюцца».

Акрамя таго Ігар Чубайс перакананы, што неабходна прыняць меры для скарачэння ўжывання спіртнога: «У нас дзясяткі тысяч людзей паміраюць праз «паленую» гарэлку і розныя сурагаты. Гэта сацыяльная праблема, а не проста нейкая распушчанасць. П'янства часцяком выклікана тым, што людзі загнаныя ў кут, не бачаць, як уладкаваць сваё жыццё, вось і займаюцца ціхім самагубствам».

На думку філосафа, дэмаграфічная сітуацыя - адлюстраванне контрпрадуктыўнай палітыкі ўрада.

«Найперш, гэта тычыцца звышвыдаткаў на войска, а таксама сілавы рэпрэсіўны апарат. Трэба спыніцца мілітарызацыю краіны, разгортваць сацыяльныя праграмы, аднаўляючы колькасць насельніцтва. Як пісаў граф Шувалаў у 19 стагоддзі, галоўная задача Расеі - зберажэнне народа. Гэтага, на жаль, няма ні на ёту», - сказаў на заканчэнне Ігар Чубайс.

Напісаць каментар 8

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках