28 сакавiка 2024, Чацвер, 14:06
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

«Думаў, медаль дадуць, а тут такое...»: крык душы прадпрымальніка

45
«Думаў, медаль дадуць, а тут такое...»: крык душы прадпрымальніка
ФОТА: ONLINER.BY

Як беларускі бізнэсовец пашкадаваў пра сваю сумленнасць.

Прамзона Рагачова, нейкія разваліны часоў адлігі. На тэрыторыі кінутага прадпрыемства стаіць фургон ад грузавіка. Гэта офіс ПГУП «Біплюссэрвіс». Яго заснавальнік, дырэктар і адзіны работнік Георгій Сергіеня трапіў у такую пастку, што зачаруешся. Калісьці купіў праз праграму падтрымкі прадпрымальніцтва прыгожы цягач DAF. Вельмі выгадна, дзякуй партыі. Шмат гадоў працаваў, не заўважыў, як пастка зашчапілася - і ён пасярод яе са сваім гэтым грузавіком. Абкладзены штрафамі, як качка яблыкамі. Гэтую гісторыю трэба расказаць, піша onliner.by.

Прыказка

Завабліваць Георгія Сергіеню ў пастку пачалі яшчэ ў 2012 годзе. Спецыяльна выпусцілі знакаміты дэкрэт №6 «Аб стымуляванні прадпрымальніцкай дзейнасці на тэрыторыі сярэдніх, малых гарадскіх паселішчаў, сельскай мясцовасці». Там было шмат карысных штук: прадпрымальнікаў вызвалілі ад мыты пры ўвозе пэўных тыпаў тэхнікі з-за мяжы. Выгада атрымлівалася велізарная, бо ў звычайным рэжыме мыты гэтыя часам у разы пераўзыходзілі кошт самога абсталявання.

Як на гэта адрэагавалі рэальныя прадпрымальнікі, мы дакладна не ведаем. Але ведаем, што адразу ж павылазілі з нейкіх шчылін хітрыя камерсанты. Прыдумалі схему: рэгіструеш у сельскай мясцовасці фірму, бярэш крэдыт, на ўсе грошы купляеш як мага больш грузавікоў у Польшчы (там яны па 20 капеек шклянка), увозіш у Беларусь і потым здаеш у арэнду, напрыклад, расейцам. Сам сядзіш на канапе і лічыш прыбытак, ні разу не выпацкаўшы рукі.

Дзяржава неўзабаве заўважыла гэты хітрыкі. Каб вытруціць паразітаў, у 2013 годзе распрацавалі дапаўненні да дэкрэта. Тэхніку па-ранейшаму можна было ўвозіць без мыт, але хітраваць з арэндай забаранілі. Калі зловяць, льгота анулюецца і давядзецца вярнуць скарбніцы ўсе льготныя грошы (больш, чым каштуе той умоўны грузавік).

«Працы шмат, яшчэ б плацілі…»

Георгій Сергіеня - гэта не вечна мяцежны і пакрыўджаны базарны камерсант. Ён прадстаўнік рэальнага сектара, выміраючага класа ў глыбінцы. Рэчы, якія распавядае, гучаць сюррэалістычна.

Крочым па рэштках кансервава-піваварнага камбіната. Высвятляецца, калісьці ў Рагачове (як і ў многіх беларускіх мястэчках) варылі ўласнае піва. Але потым гэты сацыялістычны «крафт» планамерна і жорстка знішчылі (асобная песня, вінаватых няма).

Асобныя пабудовы, якія не рассыпаліся, прададзеныя або здадзеныя ў арэнду нешматлікім вытворцам. Для раёна гэта шчасце, калі атрымліваецца знайсці ахвотнага.

— Вунь там чалавек вырошчвае грыбы... Тут хлопец мэблю збіраць спрабуе, ды, відавочна, не рады, што ўвязаўся…

Сергіеня сам купіў тут лядашчы цагляны склад за $10 тысяч, перарабіў пад майстэрню для абслугоўвання грузавікоў. Кажа, цяпер, напэўна, давядзецца ўсё кінуць. Не асабліва верыць у тое, што хтосьці пагодзіцца гэта купіць.

Акрамя таго, што гэты чалавек з'яўляецца дырэктарам уласнай транспартнай фірмы, ён жа аформлены як індывідуальны прадпрымальнік. Пра гэтую дэталь раскажам потым, яна была фатальнай.

Асноўны профіль Георгія Сергіені з 2007 года - грузавыя перавозкі. Сёння ў яго два КАМАЗы, якія возяць паліва па калгасах. Ніша незапоўненая, толькі толку з яе мала.

- Працы палівазапраўшчыкам у сельскай гаспадарцы стае. Калі жніво, пасяўная, калгасы тэлефануюць дзень і ноч, без выходных-праходных. Калі б яны яшчэ плацілі — - марыць Сергіеня. - Працую без грошай, энтузіяст. Пра папярэднюю аплату гаворка не ідзе, усё абяцаюць заплаціць заўтра, але ніхто не плаціць. Цяпер калгасы павінны мне прыкладна 100 тысяч рублёў. Па тры гады гэтыя завінавачанасці цягнуцца, потым спісваюцца. А судзіцца - якая карысць? Суд прызнае, што так, павінны. Я гэта і сам ведаю. А далей нічога не адбываецца. Пытаеш пра грошы - кажуць, ты 230-ы на чарзе, усяго 500 такіх, якія чакаюць разліку... Ды я таксама ўсё разумею, дырэктары імкнуцца разлічыцца - бульбай, збожжам, дысконтам, яшчэ чымсьці. Я потым шукаю, каму гэта збыць.

У Сергіені яшчэ ёсць «амкадароўскі» пагрузчык - ён, дарэчы, выкарыстоўваўся на прывядзенні Рагачова ў парадак да Дня пісьменства ў 2016-м (з тых часоў спрабуе атрымаць плату, ужо амаль махнуў рукой).

Шыфер запаволенага дзеяння

У двары стаіць злашчасны DAF, вакол якога закруцілася дзіўная карусель. Яго Сергіеня купіў у Польшчы за $8 тысяч. Кошт выдатны, але афармленне каштавала б яшчэ тысяч 20. А тут такі добры дэкрэт…

- Я думаў, мне медаль дадуць за тое, што я сельскай гаспадарцы паслугу выканаў, а тут апускаюць ніжэй за ліштву, - разгублены дырэктар.

Яго «злачынства», і праўда, выглядае крыху экзатычна - на агульным фоне той эканамічнай сітуацыі, у якой існуе Сергіеня. Але за што ж ён чакае ўзнагароду?

Гэтая гісторыя здарылася восенню 2016 года. Сергіеню тэрмінова папрасілі прывезці шыфер у адную з гаспадарак Менскай вобласці. І не хто-небудзь, а родны брат, які працуе дырэктарам калгаса. Трэба тэрмінова, бо да прыезду начальства неабходна здаць кароўнік. Папярэдняй аплаты, вядома, ніякай, але абяцалі як-небудзь разлічыцца.

- Без задняй думкі, думаючы, што я раблю высакародны ўчынак, кажу кіроўцу: бяры DAF, вязі, - тлумачыць прадпрымальнік.

Але, як мы памятаем, Сергіеня ў адной асобе ІП і дырэктар уласнага ПГУП. Важна, што дакументы на перавозку ён падпісваў як ІП, тады як грузавік лічыцца ў статутным фондзе ПГУП. Кажа, яму ж не было розніцы, якім чынам шыфер на яго машыне даедзе да пункту прызначэння, абы даехаў. Усё паводле закону: паперкі ёсць, нават заплаціць абяцалі, начальства задаволенае, сельская гаспадарка выглядае прыгожа…

Як бы там ні было, кіроўца зрабіў чатыры рэйсы - ды і забыліся, невяліка падзея.

Трапіўся!

Нядаўна мытня загадала даць справаздачу аб выкарыстанні тэхнікі, набытай паводле 6-га дэкрэту. Руцінная працэдура. Сергіеня, не чуючы падвоху, пачаў збіраць паперы.

- І зверху сумленна кладу гэтыя накладныя, якія падпісаў як ІП — - прадпрымальнік распавядае, як сам сябе адправіў на плаху. — Я ж ведаць не ведаў, што гэта парушэнне. Прасіў потым гэтую жанчыну: аддай ты мне тыя паперкі. Але не, не аддала. А так яны наогул не абавязаныя ведаць аб гэтых рэйсах.

Шклянымі вачыма я гляджу на акт праверкі, выдадзены дырэктару. Просты цывільны чалавек ніколі ў жыцці не здужае гэта нагрувашчванне тэрмінаў і складаназалежных прапаноў. Мы пакутавалі за вас, не паўтарайце.

Кароткі пераклад на чалавечую мову: калі маёмасць перадаваў «іншым асобам», льгота касуецца. Плаці процьму грошай.

Іншыя асобы - гэта той жа самы Сергіеня. Яшчэ раз: дырэктар ПГУП Сергіеня даў «ІП» Сергіене грузавік. Чытай: у арэнду. Для поўнага шчасця адзін цяпер павінен падаць пазоў на другога, перамагчы і разбагацець.

Увогуле, злавілі аферыста. Па выніках гэтай бліскуча праведзенай праверкі загнаны ў кут дырэктар ПГУП цяпер павінен вярнуць краіне размытнёўку і ПДВ (ад якіх быў вызвалены ў 2012-м), таксама прамінулай датай з 2016 года накапала 8 650 рублёў аднаго штрафу — разам прыкладна 43 тысяч рублёў (кожны дзень сума павялічваецца - на колькі, Сергіеню так і не ўдалося зразумець).

- Адкуль, як, за што?! - Сергіеня не можа паверыць, што такое магчыма. - Кажу: дайце хоць растэрміноўку. Не, плаці адразу, за 10-дзённы тэрмін, інакш яшчэ нейкі лічыльнік уключым.

Але, магчыма, ён сапраўды меў нейкія выгады? Прыкідваецца прасцяком цяпер.

- Навошта вы наогул рэгістраваліся ў дзвюх асобах?

- Ёсць асаблівасці. Напрыклад, у ПУП складаней распараджацца наяўнымі грашыма, толькі безнал. ІП у гэтым плане прасцей: заплацілі табе за зерне - можна адразу зняць і купіць запчасткі, гуму, што хочаш. Наогул жа, я хачу закрываць ПГУП, у ім ужо няма сэнсу, усё адно працую толькі як ІП.

Вядома, Сергіеня спрабаваў пратэставаць, пісаў у мытню (юрыст дапамог скласці тэкст). Атрымаў адказ, які зводзіцца да «разгледзелі ў рамках кампетэнцыі», усё правільна, адчапіся. Прадпрымальнік проста не ведае, да каго яшчэ падацца: няма досведу вядзення вайны.

Выкананне патрабаванняў, выкладзеных у акце, азначае канец. Каб разлічыцца з дзяржавай, трэба будзе прадаць не толькі DAF, але і хлеў (калі хто купіць), і КАМАЗы, і гармонік на старажытнай шафе.

- Мне толькі цікава, хто пасля гэтага стане вазіць паліва калгасам. Дзе яны яшчэ такога знойдуць — здаровы дзядзька ледзь не плача. - Вось раяць да міністра сельскай гаспадаркі ісці. Ну, можа, ён абароніць, я ж столькі карысці прынёс…

«Дурная сумленнасць»

Дарэчы, мы дзесьці ўжо чулі фразу пра «калі б сам не сказаў, усё было б нармальна»... Ага! Гэта ж чароўная гісторыя пра іншага вытворцу ў тым жа самым Рагачоўскім раёне. Таксама скарыстаўся 6-м дэкрэтам, таксама трапіў у пастку. Вось поўная цытата: «Усё з-за маёй дурной сумленнасці. Мы спрабавалі зрабіць усё правільна, каб паводле закону. Апавясцілі выканкам, падатковую... калі б я не паведаміў, ніхто б нічога не ведаў. Працавалі б спакойна, плацілі б заробак людзям і падаткі раёну. Куплялі б дэталі ў таго ж «Гомельшкла», якому нашы грошы не перашкодзілі б».

Нагадаю сутнасць. Фірма вырабляе вокны. Зарэгістраваная ў вёсцы, акурат упісваецца ў дэкрэт аб ільготах. Зрабілі сабе офіс (у закінутым дзіцячым садку), вельмі радаваліся. Бухгалтар узяла кампутар і перанесла яго ў новенькі кабінет — метраў 300 ад ранейшага месца. Гэта значыць фізічна магла сядзець з ноўтбукам дзе хочаш, хоць у полі на пяньку. А потым прыйшлі падаткавікі і сказалі, што змяніўся юрыдычны адрас-а значыць, льгота касуецца, трэба ўсё вярнуць. Дырэктар, які сам жа прастадушна праінфармаваў аб пераездзе, так і сеў, дзе стаяў. Доўга потым біўся аб сцены, спрабуючы растлумачыць, што не вярблюд. Шмат разоў паслухаў тэкст пра «мы проста выканаўцы». Вытворчасць спынілася, людзі сышлі ў неаплатныя адпачынкі, страты-шалёныя…

А потым здарылася небывалае. Калі рэпартаж пра гэтае свята абсурду ўжо быў апублікаваны, прыйшло паведамленне ад падаткавікоў: прэтэнзіі здымаюцца.

Напісаць каментар 45

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках