Салігорскі шахцёр: Гэта не мы зарабляем шмат, а настаўнікі і лекары атрымліваюць мала

29-гадовы салігорац працуе ў шахце восем гадоў.

29-гадовы салігорац Эдуард Багушэвіч працуе ў шахце другога рудніка "Беларуськалія" восем гадоў. Напярэдадні Дня шахцёра ён распавёў kurjer.info, на якой глыбіні працуе, якія ёсць прыкметы ў шахцёраў і колькі яны зарабляюць.

Кім працуе

Я працую на падземным участку рамонту канвеернага транспарту ўнутры рудніка. Ён абслугоўвае і рамантуе канвееры, якія транспартуюць руду. Паколькі агульная даўжыня канвеерных ліній у шахце дасягае некалькіх дзясяткаў кіламетраў, патрэбны вялікі штат супрацоўнікаў розных спецыяльнасцяў.

Я дзяжурны электраслесар. У мае абавязкі ўваходзіць аператыўны рамонт і запуск канвеераў падчас тэхналагічных (або здабывальных) змен. Калі ў шахце з нейкай прычыны спыніўся канвеер, аператарка, якая сядзіць у дыспетчарскай на паверхні, пабачыць гэта на кампутары. Яна патэлефануе нам і паведаміць месца і прычыну прыпынення. Мы выедзем на працоўным аўтамабілі, выправім няспраўнасць, запусцім канвеер і адновім тэхналагічны працэс.

Асаблівасці, графік і спецадзенне

Асаблівасць працы аператыўна-рамонтнага персаналу такая, што ніколі не ведаеш, што цябе чакае на змене. Часам справа абмяжоўваецца парай-тройкай непрацяглых выездаў, а часам даводзіцца ездзіць усю васьмігадзінную змену.

Мы працуем паводле графіку: тры дні працоўныя, два выходныя. Большасць шахцёраў працуе класічны пяцідзённы тыдзень па сем гадзін. Праз небяспечныя і шкодныя варункі працы колькасць працоўных гадзін на тыдзень складае 35 замест 40. Прадпрыемства забяспечвае работнікаў усім неабходным: спецадзеннем, абуткам, пальчаткамі, рэспіратарамі, акулярамі ды інструментам.

Глыбіня

Працуем на глыбіні мінус 445 метраў. Гэта «сярэдняя глыбіня». Напрыклад, ніжні гарызонт 4-га рудніка знаходзіцца практычна на кіламетровай глыбіні. Спускацца ў клеці (так называюць ліфты) — справа некалькіх хвілін. Сцены выпрацовак пакрытыя саляным пылам. Яны выглядаюць прыгожа — насычана чырвона-аранжавага колеру з крысталікамі, якія зіхцяць. У старых выпрацоўках сцены пакрытыя яшчэ і шматгадовай сажай ад тэхнікі.

Небяспека ў працы

Для кожнай шахцёрскай прафесіі існуе пералік характэрных небяспек і рызык. Ёсць тыя, якія маюць небяспеку ў канкрэтны момант. Гэта абрынанне, высокае напружанне, машын і механізмаў, якія рухаюцца. Іншыя ж небяспекі — доўгатэрміновыя — гэта развіццё прафесійных захворванняў. Гэта запыленасць і загазаванасць паветра, празмерны шум, вібрацыя.

З гадамі пачуццё асцярожнасці можа зменшыцца. Але ў шахце часам дастаткова аднаго неасцярожнага кроку, аднаго парушанага правіла, каб трапіць у бяду. Таму бяспека на рабоце — перш за ўсё.

Спускацца ў шахту не страшна — ні ў першы раз, ні ў наступны. Усе былі ў метро, і трывожнае адчуванне замкнёнасці і знаходжання пад зямлёй — з'ява даволі-такі нячастая. У шахце працуюць моцныя і здаровыя мужчыны, якія ведаюць куды ідуць.

Стаўленне да трагедый на вытворчасці практычна такое ж, як і па-за ёй. То бок, няма рэакцыі: «Час уцякаць, бо ёсць званок — загінуў мой сябра». Але пасля няшчаснага выпадку ходзіш з цяжкім сэрцам. Таму традыцыйнае пажаданне — хай колькасць спускаў супадае з колькасцю выездаў — гэта не жарт, з якога можна пасмяяцца, а сур'ёзная рэч.

Сям'я ставіцца да маёй працы са змяшанымі пачуццямі. З аднаго боку, гэта мужная прафесія, з пэўнымі плюсамі, з другога — небяспечная і рызыкоўная. Таму на працу іду, ведаючы, што гэта на карысць сям'і. Калі надумаю пакінуць шахту — жонка мяне падтрымае.

Плюсы і мінусы працы

Плюсы прафесіі: заробак, адпачынак — 54 дні і больш, скарочаны працоўны тыдзень, у некаторых — зручны графік (тры дні праз два).

Мінусы: мноства шкодных і небяспечных чыннікаў.

Стэрэатыпы

Галоўны і адзіны стэрэатып пра шахцёра, што яны пагалоўна багатыя. Шахцёры (здабывальная група, якая здабывае руду) зарабляюць больш за працоўных іншых спецыяльнасцяў. Але я б не назваў гэта багаццем. Я б сказаў, гэта не шахцёры зарабляюць шмат, гэта настаўнікі, лекары, кіроўцы і прадаўцы зарабляюць мала.

Заробак

Канкрэтныя лічбы падаць цяжка, бо заробак шахцёраў моцна вагаецца ў залежнасці ад спецыяльнасці, разраду, выслугі, розных даплат.

Прыкметы

У маім асяроддзі калег ёсць жартаўлівыя прыкметы. Напрыклад, калі здаць адзежу у мыццё, то ў першую ж змену абавязкова выпацкаеш на цяжкіх працах. Таму нельга здаваць адзежу перад начнымі зменамі, каб не «наклікаць» гэтыя працы. Ну і класічная прыкмета: не казаць «астатняя змена». Лепш — апошняя.

Знаходкі

Цікавыя знаходкі зрэдку здараюцца ў здабывальнікаў. Як правіла, гэта дагістарычныя выкапні жывёлы, якія жылі ў гэтых месцах сотні мільёнаў гадоў таму, напрыклад, ракаскарпіёны. Гэтыя знаходкі можна ўбачыць у музеі працоўнай славы "Беларуськалія".

Планы

У асноўным, шахцёры працуюць у падземцы да пенсіі, прычым некаторыя — да гранічнага для працы ўзросту, нягледзячы на магчымасць выйсці на пенсію крыху раней. Хочуць забяспечыць і вывучыць дзяцей, дапамагчы ўнукам. Я ж збіраюся цягам найбліжэйшых некалькіх гадоў пераехаць у іншы горад і паспрабаваць штосьці новае. Усё ж грошы грашыма, а здароўе за іх не купіш.