Дзяржаўныя закупкі: хто адкусіў ад дзяржаўнага бюджэту Беларусі самы тлусты кавалак

Толькі дзве кампаніі з дзесяці прайшлі праз конкурсныя працэдуры.

Як праходзілі ў Беларусі дзяржаўныя закупкі, каму дастаўся самы вялікі кавалак і колькі было незадаволеных з боку ўдзельнікаў? "Ежедневник" прааналізаваў, як чыноўнікі выдаткоўвалі ў першым паўгоддзі бюджэтныя сродкі.

Са звестак Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю, усяго ў першым паўгоддзі 2018 гадоў у Беларусі было праведзена 234,5 тысяч працэдур дзяржаўных закупак. З іх звыш 125 тысяч дзяржаўных закупак праведзена з адной крыніцы. Гэта 53,3% ад усіх закупак, гэта значыць больш за палову. У грашовым вылічэнні лічбы яшчэ больш уражваюць. З 1,85 мільярда рублёў, выдаткаваных на дзяржаўныя закупкі ў студзені-чэрвені 2018 года, больш за 1,2 млрд рублёў сышло праз тую самую "адную крыніцу". Атрымліваецца, што паводле гэтай працэдуры ў Беларусі выдаткоўваюцца 65,2% сродкаў, што накіроўваюцца на дзяржаўныя закупкі. Гэта даволі шмат, улічваючы, што правядзенне працэдуры закупкі з адной крыніцы строга рэгламентавана, каб пазбегнуць карупцыі.

Дзіўна, але з усіх скаргаў на дзяржаўныя закупкі, якія МАРГ прыняў да разгляду ў 2018 годзе, толькі адная была пададзеная на закупку з адной крыніцы. Атрымліваецца, што менавіта закупкі з адной крыніцы менш за ўсё карумпаваныя. Напраўду гэта не зусім так, бо менавіта пры рэалізацыі карупцыйных схем вельмі часта конкурс пераводзяць у працэдуру дзяржаўнай закупкі з адной крыніцы. Напрыклад, прызнаюць тэндэр, а за ім і другі, як не адбыўшыся. Пры гэтым скарга калі і падаецца, то падаецца ўдзельнікам тэндэру, а не закупкі з адной крыніцы, якой грэх на што скардзіцца.

Сярэдні кошт адной дзяржаўнай закупкі ў першым паўгоддзі склаў 9,2 тысяч рублёў. І нават тут закупка з адной крыніцы апярэдзіла ўсе астатнія закупкі, бо іх сярэдні кошт склаў 9,6 тысяч рублёў. Але гэта ўсё ж сярэдні кошт, які ў 100 і больш разоў адрозніваецца ад таго, што бяруць на дзяржаўных закупках рэкардсмены. А менавіта лідары працэдур дзяржаўных закупак і малююць рэальную карціну дня.

На аснове звестак МАРГ, "Ежедневник" склаў топ-10 рэкардсмэнаў дзяржаўных закупак - тых самых кампаній, якія адкусілі самы тоўсты кавалак ад бюджэтнага пірага.

Як відаць з табліцы, з 10 лідараў, адхапілі самы тоўсты кавалак ад дзяржаўных закупак, толькі дзве кампаніі, якія прайшлі праз конкурсныя працэдуры. Усе астатнія падабраліся да бюджэтнага пірага без конкурсу на працэдуры закупкі з адной крыніцы. Пры гэтым кошт на некаторыяпрацэдуры, калі супаставіць яго з аб'ектам закупкі, выклікае, мякка кажучы, здзіўленне. Гэта асабліва відаць там, дзе крыніцай закупкі выступае РУП або КУП.