29 сакавiка 2024, Пятніца, 7:42
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Дзяржаўная запазычанасць Беларусі: золата выдаткоўваецца, сацыяльныя выдаткі скарачаюцца

1
Дзяржаўная запазычанасць Беларусі: золата выдаткоўваецца, сацыяльныя выдаткі скарачаюцца

Магчымасці ўрада ў частцы прыцягнення новых крэдытаў вельмі абмежаваныя.

Са звестак Міністэрства фінансаў Беларусі, агульная запазычанасць цэнтральнага ўрада (унутраныя і замежныя абавязанні з улікам гарантый) у студзені-траўні 2018 года знізіліся ў даляравым эквіваленце на USD 488,9 млн (або на 1,9%) да USD 24,821 млрд на 1 чэрвеня, што складае 44,8% да ВУП у гадавым вылічэнні. Такім чынам, паказчык дзяржаўнай завінавачанасці Беларусі пакуль адпавядае Маастрыхцкаму крытэры (не больш за 60% да ВУП), піша ў артыкуле на сайце «Наше мнение» эканаміст Аляксандр Муха.

Бягучы ўзровень замежнай дзяржаўнай завінавачанасці Беларусі з'яўляецца сярэднім як у абсалютным, так і адносным вылічэнні. Так, са звестак Міністэрства фінансаў Беларусі, у студзені-траўні 2018 года замежная запазычанасць цэнтральнага ўрада (у тым ліку гарантаваныя абавязанні) скараціліся на USD312,9 млн (або на 1,7%) да USD18,551 млрд на 1 чэрвеня.

ДЫНАМІКА ЗАМЕЖНАЙ ДЗЯРЖАЎНАЙ ЗАПАЗЫЧАНАСЦІ БЕЛАРУСІ Ў ЖНІЎНІ 2011 Г. – ТРАЎНІ 2018 Г., НА КАНЕЦ ПЕРЫЯДУ, МЛН. USD (ФАКТЫЧНЫЯ ЗВЕТКІ І ПОЛІНАМІАЛЬНЫ ТРЭНД)

Аднак у гэтым выпадку варта ўлічваць, што сукупная пазыковая нагрузка дзяржавы звязана з абслугоўваннем і выплатай абавязанняў органаў дзяржаўнага кіравання, органаў грашова-крэдытнага рэгулявання, а таксама дзяржаўных банкаў і прадпрыемстваў, у статутных фондах якіх дзель дзяржаўнай уласнасці складае больш за 50%.

Так, са звестак Нацыянальнага банка, замежная запазычанасць дзяржаўнага сектара ў пашыраным вызначэнні і замежная запазычанасць прыватнага сектара, гарантаваная дзяржавай, у першым квартале 2018 г. паменшылася на USD250,3 млн (або на 1%) да USD 24,720 млрд на 1 красавіка, што складае 62,2% сукупнай замежнай запазычанасці рэзідэнтаў Беларусі (USD39,742 млрд на 1 красавіка 2018 г.).

Са звестак Міністэрства фінансаў, асноўнымі замежнымі крэдыторамі ўрада Беларусі на 1 студзеня 2018 г. з'яўляюцца: Расея – USD7,602 млрд (45,5% замежнай дзяржаўнай завінавачанасці Беларусі), Кітай – USD3,177 млрд (19%), Еўразійскі фонд стабілізацыі і развіцця – USD2,836 млрд (17%), трымальнікі беларускіх еўрааблігацый – USD2,2 млрд. (13,1%), Сусветны банк – USD821,8 млн (4,9%).

На 1 студзеня 2018 года валютная структура замежнай дзяржаўнай запазычанасці Беларусі выглядае наступным чынам: абавязанні, намінаваныя ў далярах ЗША, – 92,3%, у расейскіх рублях – 6,2%, у еўрах – 1% і ў кітайскіх юанях – 0,5%.

На 1 студзеня 2018 года сярэдняя адсоткавая стаўка замежных дзяржаўных пазыкаў складае 4,7% гадавых. Сярэдні рэшткавы тэрмін выплаты асноўнай запазычанасці дзяржаўных пазык складае 5,3 года.

Цікава, што паводле стану на 1 студзеня 2018 года 40,7% замежнай дзяржаўнай запазычанасці Беларусі прыцягнута для рэалізацыі інвестыцыйных праектаў, у той час як на іншыя мэты прыпадае 59,3% назапашанай замежнай запазычанасці дзяржавы.

Асноўны аб'ём крэдытных рэсурсаў для рэалізацыі інвестыцыйных праектаў далі ўраду Беларусі такія замежныя крэдыторы, як Расея, Кітай і Сусветны банк.

Так, будаўніцтва Беларускай атамнай электрастанцыі ажыццяўляецца за кошт крэдытнай лініі ўрада Расеі (USD10 млрд) і расейскага Внешэкономбанка (USD500 млн). На 1 студзеня 2018 года Беларусь выдаткавала на будаўніцтва станцыі USD2,7 млрд з крэдытнай лініі расейскага ўрада і USD292 млн з крэдыту Внешэкономбанка.

У сваю чаргу, кітайскія банкі на 1 студзеня 2018 года адкрылі ўраду Беларусі крэдытную лінію на агульную суму USD4,6 млрд. Пры гэтым 85,7% адкрытай крэдытнай лініі прыпадае на Экспартна-імпартны банк Кітая (Export-Import Bank of China) і 14,3% на Дзяржаўны банк развіцця Кітая (China Development Bank).

Разам з тым, у якасці негатыўнага моманту неабходна адзначыць неэфектыўнасць асобных інвестыцыйных праектаў, рэалізаваных за кошт замежных крэдытных рэсурсаў, што можа паставіць пад пагрозу устойлівасць дзяржаўных фінансаў і валютнага рынку ў сярэднетэрміновай перспектыве.

Так, чыстая страта двух мадэрнізаваных з прыцягненнем кітайскіх крэдытаў цэментных прадпрыемстваў ААТ «Краснасельскбудматэрыялы» і ААТ «Беларускі цэментны завод» у 2017 годзе склала BYN156,006 млн або каля USD80,7 млн у эквіваленце.

Адпаведна, урад у гэтым выпадку вымушана адшукваць дадатковыя валютныя сродкі з тым, каб своечасова і ў поўнай суме абслугоўваць і выплачваць крэдыты Экспартна-імпартнага банка Кітая, нягледзячы на неплацяжы на адрас дзяржавы з боку названых цэментных заводаў.

У выпадку далейшага павелічэння сумы рэструктурызацыі абавязанняў праблемных прадпрыемстваў ва ўрада можа істотна павялічыцца патрэба ў прыцягненні новых замежных запазычанняў у мэтах пагашэння і абслугоўвання раней назапашанай замежнай дзяржаўнай запазычанасці.

Аднак магчымасці ўрада ў прыцягненні новых замежных рэсурсаў не з'яўляюцца бязмежнымі. У выпадку пагаршэння доступу да міжнародных фінансавых рынкаў урад Беларусі ва ўмовах досыць напружанага графіка плацяжоў дзяржаўнай запазычанасці будзе вымушаны больш актыўна выдаткоўваць золатавалютныя рэзервы разам з выкарыстаннем непапулярных захадаў у выглядзе скарачэння асобных дзяржаўных выдаткаў.

Напісаць каментар 1

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках