Як у Беларусі заплюшчваюць вочы на карупцыю

Хабары даюць, каб выконваліся ўкладзеныя кантракты і завінавачаныя вярнулі грошы.

Два гады таму Дэпартамент фінансавых расследаванняў канстатаваў: колькасць злачынстваў, звязаных з ухіленнем ад выплаты крэдыторскай запазычанасці, расце. З тых часоў праблема не толькі не знікла, але, здаецца, набыла хранічны характар. Вось толькі некалькі апошніх прыкладаў, піша Udf.by.

Прыклад №1

У красавіку Следчы камітэт паведаміў, што в.а. гендырэктара «Магілёўдрэва» і начальніца аддзела на «Бабруйскаграмашы» бралі хабары.

Выканаўца абавязкаў гендырэктара (мабыць, ужо былы) узяў у якасці ўзнагароды 900 рублёў, прадукты і спіртное за выплату крэдыторскай запазычанасці. Начальнік аднаго з аддзелаў ААТ «Кіроўная кампанія холдынгу «Бабруйскаграмаш» неаднаразова атрымлівала грошы (усяго блізу $3 тысяч) за своечасовую аплату ва ўкладзеных дамовах паставак.

Прыклад №2

У траўні Следчы камітэт скончыў расследаванне крымінальнай справы ў дачыненні да першага намесніка старшыні праўлення Белкаапсаюза Дзмітрыя Баранава. Вось што высветлілася: падазраваны з верасня 2015 года да красавіка 2017-га атрымаў хабараў на суму больш за $2,4 тысячы ад сваёй даверанай асобы за выплату крэдыторскай запазычанасці перад нейкай фірмай.

Дарэчы, восенню мінулага года экс-гендырэктар «Белкаапзнешгандлю Белкаапсаюза» Уладзімір Забродскі атрымаў 7 гадоў. За выплату запазычанасці перад ТАА «Свет піва» ён атрымаў хабар на суму блізу 15 тысяч рублёў.

У 2015 годзе экс-кіраўнік Белкаапсаюза Сяргей Сідзько быў прысуджаны да 12 гадоў.

Гэта стала звычайнай практыкай: атрымаць тавар і не разлічыцца

Як паведаміла крыніца, на многіх беларускіх прадпрыемствах даўно ўкаранілася практыка са спазненнем разлічвацца паводле ўкладзеных дамоваў. У некаторых арганізацыях кіраўнікі даюць наўпроставае ўказанне падначаленым расплачвацца толькі пасля з'яўлення пагроз з боку пастаўшчыкоў.

Для карупцыянераў на дзяржпрадпрыемствах сітуацыя дае шырокія магчымасці для атрымання хабараў. Спачатку атрымліваюць «падзяку» за ўкладанне кантракту, затым - за своечасовую аплату.

Улады заплюшчваюць вочы на парушэнні дзяржпрадпрыемстваў

Праваахоўнікі палююць на карупцыянераў, але з прычынамі злоўжыванняў улады фактычна не змагаюцца. У Беларусі дзяржаўны сектар занадта велізарны, а некаторыя дзяржпрадпрыемствы, фактычна, займаюць манапольнае месца на рынку. Таму прыватныя арганізацыі не могуць сабе дазволіць ігнараваць супрацоўніцтва з імі, хоць і ўсведамляюць рызыку таго, што аплату давядзецца чакаць месяцамі, а то і гадамі.

Самае цікавае, што ў Беларусі дзейнічае крымінальны артыкул №242, які за ўхіленне ад выплаты крэдыторскай запазычанасці ў значнай суме (пры наяўнасці магчымасці выканаць абавязак) прадугледжвае штраф, пазбаўленне права займаць пэўныя пасады, абмежаванне або пазбаўленне волі на тэрмін да двух гадоў.

Але на практыцы праваахоўнікі прыцягваюць да адказнасці кіраўнікоў дзяржпрадпрыемстваў паводле гэтага артыкула даволі рэдка. Праз што тыя, мабыць, адчуваюць сваю беспакаранасць і гатовыя патрабаваць хабар з пастаўшчыкоў за выплату запазычанасці.

Зусім іншае стаўленне ўладаў да запазычанасцяў перад дзяржпрадпрыемствамі. Летась Лукашэнка даручыў генпракурору арганізаваць працу для спагнання пратэрмінаванай дэбіторскай запазычанасці з суседзяў.

Паводле звестак дзяржаўных СМІ, на пачатак гэтага года расейскія прадпрыемствы завінаваціліся Беларусі амаль 2 мільярды даляраў. Праблемы з вяртаннем грошай адчуваюць «Белнафтахім», «Беллегпрам», прадпрыемствы харчовай прамысловасці.

У дачыненні да нявыплаты запазычанасцяў унутры краіны ўлады такой занепакоенасці не праяўляюць. З паведамленняў праваахоўнікаў аб затрыманні за хабар кіраўнікоў буйных прадпрыемстваў можна зрабіць выснову, што гэта толькі вяршыня айсберга, і большасць карупцыянераў і пастаўшчыкоў ціха дамаўляюцца паміж сабой.