Таямніцы мадрыдскага двара: як хаваюць пенсіі ад беларусаў

Дзяржава робіць усё магчымае, каб грамадзяне не ведалі, колькі яны зарабілі за жыццё.

«Наймальнік адмовіў у прадстаўленні на пенсію? Ідзі ў сацыяльнае забеспячэнне сам! Прынцып аднаго акна ў пенсійнай сферы адпачывае», - піша журналістка «Брестской газеты» Ала Верстова.

«Мая працоўная пенсія ўжо віднеецца на гарызонце. Вось і надумала даведацца, калі і з чаго трэба пачынаць яе афармленне. А заадно і расказаць аб гэтым чытачам газеты. Па інфармацыю з першых рук звярнулася на месцы свайго пражывання — у аддзел сацыяльнай абароны адміністрацыі Ленінскага раёна Берасця. Папрасіла аўдыенцыі ў начальніцы аддзела Ліны Бацанавай альбо на яе меркаванне з кім-небудзь з спецыялістаў, якія непасрэдна займаюцца прызначэннем пенсій і афармленнем патрэбных для гэтага дакументаў.

Якое ж было здзіўленне (ды што там здзіўленне, я была сапраўдны шакаваная), калі яна адказала на гэтую простую просьбу катэгарычным «не».

Між тым у арт 75 Закона РБ «АБ пенсійным забеспячэнні» напісана: «Органы, якія праводзяць пенсійнае забеспячэнне, абавязаныя даваць тлумачэнні і даведкі аб пытаннях прызначэння пенсій».

Нічога не заставалася, як адправіць у аддзел сацыяльнай абароны пісьмовы запыт рэдакцыі. Адказ прыйшоў, але які! На мой погляд, пытанняў толькі стала больш. А ўжо аб тым, каб з гэтага сфармаваць нейкі алгарытм дзеянняў патэнцыйнага пенсіянера, і зусім няма гаворкі. Вось і давялося збіраць інфармацыю, як гаворыцца, ад усіх патроху.

Зварот па прызначэнне працоўнай пенсіі з прычыны ўзросту можа ажыццяўляцца і да наступлення пенсійнага ўзросту, аднак не раней чым за месяц да ўзнікнення права на гэтую пенсію. У выпадку звароту па пенсію пасля дасягнення пенсійнага ўзросту пенсія будзе прызначаная са дня звароту.

Як ёсць пачатак, будзе і канчатак!

Аддзел сацыяльнай абароны адміністрацыі Ленінскага раёна Берасця са спасылкай на арт 75 Закона «Аб пенсійным забеспячэнні» адказвае, што «абавязак збору дакументаў, неабходных для прызначэння пенсіі, на іх не ўскладзены». Маўляў, на просьбу непрацоўнага заяўніка яму спрыяюць у атрыманні неабходных дакументаў, а вось якія працоўных са зборам даведак адсылаюць да працадаўцы.

Між тым у арт 75 такі падзел патэнцыйных пенсіянераў на працоўных і непрацоўных адсутнічае. Падаем даслоўна: «... а таксама садзейнічаць заяўніку ў атрыманні неабходных дакументаў». І гэта ўсё. Праўда, разумець, што схаванае пад словам «садзейнічаць», закон, мабыць, дае кожнаму на ўласнае меркаванне.

Высветлілася, што ў метадычных рэкамендацыях, так і на практыцы, такі падзел існуе. Больш таго, у выпадку адмовы працадаўцы ў прадстаўленні да назначэння пенсіі работніку той жа арт 75 міласціва дазваляецца самастойна «падаць заяву аб прызначэнні пенсіі непасрэдна ў орган, які ажыццяўляе пенсійнае забеспячэнне».

Патэнцыйнаму пенсіянеру проста нічога іншага не застанецца, як імчаць па інстанцыях па даведкі. А як жа прынцып аднаго акна, які прадугледжвае зварот у адзіную інстанцыю, аб якім яшчэ нядаўна вяшчалі ледзь ці не з кожнай скрыні? Дык на пенсійнае забеспячэнне ён папросту не распаўсюджваецца. Вось вам і дэбюракратызацыя ў дзеянні!

Што несці ў сацыяльнае забеспячэнне?

Таму даводзіцца зыходзіць з існых рэалій. Пачынаць працу патэнцыяльнаму пенсіянеру неабходна з падачы заявы аб назначэнні пенсіі працадаўцу. А ён у 10-дзённы тэрмін з дня яе паступлення афармляе неабходныя для назначэння пенсіі дакументы і разам з заявай і сваім прадстаўленнем накіроўвае іх у орган, які ажыццяўляе пенсійнае забеспячэнне.

Дарэчы, існуе спецыяльны бланк заявы аб прызначэнні пенсіі, які і запаўняецца прэтэндэнтам на пенсію, як і бланк прадстаўлення для наймальніка. Вось толькі даведаліся мы пра гэта зусім не з адказу аддзела сацыяльнай абароны.

Акрамя заявы аб прызначэнні пенсіі і прадстаўлення наймальніка, у аддзел сацыяльнай абароны неабходна падаць арыгіналы дакументаў, якія сведчаць асобу і пацвярджаюць працоўны стаж: пашпарт, працоўную кніжку, дакумент аб вучобе, вайсковы білет, пасведчанне аб нараджэнні дзяцей ды іншыя.

Тым, хто дасягнуў пенсійнага ўзросту ў гэтым годзе (жанчыны — 56 гадоў, мужчыны — 61 года), заробак вылічваецца за апошнія 24 гады стажу працы. Даведкі аб заробку падаюццца толькі за перыяды работы да 1 студзеня 2003 года.

У лютым 2018 года расейскім урадам зацверджаны пералік з 30 дзяржаўных паслуг, якія выконваюцца паводле прынцыпу аднаго акна. Пасля аднаразовага звароту заяўніка расейцы цяпер змогуць, сярод іншых, атрымліваць і паслугі Пенсійнага фонду.

Заява аб назначэнні пенсіі разглядаецца органам, якія ажыццяўляюць пенсійнае забеспячэнне, не пазней за 10 дзён з дня яе прыёму з дадаткам да яе ўсіх неабходных дакументаў. Калі сабраны не ўсе дакументы, працадаўцу або заяўніку паведамляе аб тым, што ім трэба даць дадаткова. Паспяваеце з іх дастаўкай у сацыяльнае забеспячэнне ў месячны тэрмін, значыць, датай звароту па пенсію лічыцца дзень прыёму заявы аб назначэнні пенсіі. Не паспелі? Адпаведна, і прызначаць пенсію пазней.

Каб атрымаць працоўную пенсію з прычыны ўзросту ў гэтым годзе, страхавы стаж, неабходны для гэтага, вызначаны 16 гадоў і 6 месяцаў. Пры яго адсутнасці ў поўным памеры вам чакае толькі сацыяльная».