Вольга Нікалайчык: Лукашэнка хоча паставіць «лічыльнік» у кожную кішэню

Улады перайшлі мяжу дазволенага з дэкрэтам №1.

17 траўня «палатка» прагаласавала за прыняцце дэкрэта аб «дармаедах».

Галоўная роля ў рэалізацыі дэкрэта адводзіцца камісіям, надзеленым выключнымі паўнамоцтвамі. Камісіі змогуць запытваць у дзяржорганаў і іншых арганізацый любой формы ўласнасці любую інфармацыю пра грамадзян Беларусі. Акрамя таго, беларусы, якія працуюць за мяжой павінны будуць падаць у камісіі замежную працоўную дамову і звесткі пра заробак.

Чым можа павярнуцца ўвядзенне ў дзеянне дэкрэта №1? На пытанні сайта Charter97.org адказвае грамадская актывістка і рэжысёрка Вольга Нікалайчык.

- Неўзабаве з'явіцца база звестак «дармаедаў», да якой будзе мець доступ шмат службаў - камісіі, МУС і гэтак далей. Як вы гэта пракаментуеце?

- Гэты падыход не новы. Улады ўжо апрабавалі яго на грамадскіх актывістах. Татальны збор інфармацыі даўно ўжо ўжываецца. Тыя, хто займае актыўную пазіцыю і выходзіць на вуліцы, даўно знаходзіліся пад такім кантролем.

Нас «даследавалі», «прэпаравалі» - у гэтым для мяне няма нейкага адкрыцця. Новае ў гэтай сітуацыі тое, што пад такі маніторынг і, такім чынам, пад ціск трапляюць усе 9 мільёнаў грамадзян Беларусі.

Гэта ўжо нагадвае метады, якімі карысталіся пры Сталіне: кантроль над чалавекам, улік адпрацаваных ім працадзён. І калі працадзён бракавала з нейкіх прычын - яго проста судзілі і адпраўлялі ў лагеры. А «дармаедаў» камісіі будуць адпраўляць у ЛПП.

Лукашэнка не бачыць сацыяльную і эканамічную катастрофу, што насоўваецца на Беларусь, і аддае перавагу па звычцы «закручваць гайкі». Але яму гэта ўжо наўрад ці дапаможа. Урад не разумее, што цяпер трэба ратаваць краіну ў аўральным парадку, а не кантраляваць кожны крок кожнага чалавека. Гэты кантроль ніводнай з праблем у беларускай эканоміцы не вырашыць.

- Як вы асабіста ставіцеся да з'яўлення такой базы звестак пад выглядам «работы» над дэкрэтам №1?

- Гэта, безумоўна, абуральна - тое, што любы чалавек у пагонах можа завалодаць тваёй базай звестак, дзе сабраны практычна ўсе звесткі. Пры гэтым, калі ты не грамадзянскі актывіст, а звычайны беларус, які не выходзіў на Плошчу і не «лез» у палітыку - будзеш пад яшчэ большым кантролем. Актывісты прызвычаіліся да паўпадпольнага жыцця і навучыліся сыходзіць з поля зроку дзяржорганаў, а звычайны грамадзянін будзе звязаны гэтай інфармацыяй па руках і нагах.

І менавіта ў такога чалавека - які працуе і законапаслухмяны - забяруць усё, да апошняй капейкі. У гэтым сэнсе ўсё 9 мільёнаў грамадзян Беларусі «патрапілі» са страшнай сілай.

Але са страшнай сілай «патрапілі» і ўлады. Таму што іх «ініцыятыва» з дэкрэтам №1 не прынясе ніякіх дывідэндаў і не папоўніць бюджэт. Відавочна на тое, тут іншая мэта: усталяваць татальны кантроль. Нават не над тым, што ты думаеш, а чым займаешся, якая ў цябе «капейка» ў кішэні і колькі ты выдаткаваў на сваё дзіця, а колькі - аддаў Лукашэнку.

- Ёсць агульны для фізікі і для сацыялогіі закон: любое дзеянне спараджае супрацьдзеянне. Вы сказалі, што шырокія масы насельніцтва цяпер будуць «маніторыць», як раней актывістаў. Якая можа быць іх рэакцыя на дэкрэт?

- Дэкрэтам №1 улады перайшлі мяжу дазволенага. Беларусы хутка адчуюць, што над іх дабрабытам навісла новая сур'ёзная пагроза: асабіста Лукашэнка ў кожную кішэню паставіў «лічыльнік». Не проста залез і забраў апошняе, як мінулыя разы, а пачаў лічыць, што ты яшчэ яму вінаваты з таго, што не паспеў зарабіць.

І не трэба думаць, што беларускае грамадства «застыла»: людзі ўжо адчуваюць, што ў краіне ўсё ідзе не так, і самі настроены на перамены.

Можа быць, яны яшчэ не масава выходзяць на вуліцы, але я маю зносіны з простымі людзьмі і бачу змены, якія адбыліся за апошні час. Беларусы перасталі баяцца. Нават тыя, хто яшчэ не стаў пастаянным удзельнікам акцый пратэсту, адчуваюць салідарнасць з тымі актывістамі, што выходзяць на мітынгі і падтрымліваюць нас. Грамадская думка адназначна памянялася на нашу карысць.

Нядаўна ў тралейбусе цалкам незнаёмы чалавек інтэлігентнага выгляду падышоў да мяне і сказаў: «Ды вы ж Вольга Нікалайчык! Хачу сказаць, што мы выйдзем на мітынг з вамі». Высветлілася, што ён - просты рабочы. Але і сам, і яго калегі - прыхільнікі апазіцыі.

Проста сёння ўжо пачаў працаваць звычайны інстынкт самазахавання. Людзі думаюць не столькі пра дабрабыт, а пра тое, як ратаваць свае сем'і, свой род ад гэтай пошасці, якая называецца «ўлада Лукашэнкі».

На кон пастаўленая будучыня самых блізкіх - таму людзі будуць выходзіць на пратэсты, у мяне няма ніякіх сумневаў на гэты конт. Асабліва цяпер, пасля ўвядзення ў дзеянне дэкрэта №1. Нікога цяпер не спыніць тое, што грамадскіх актывістаў садзяць на «суткі», таму што кожны цяпер стаў такім актывістам, нават не ўдзельнічаючы ні ў чым. Улада сама ўзвяла кожнага ў гэты ранг, прыдумаўшы новы дэкрэт пра «дармаедаў».