Сусветныя кошты прадуктаў харчавання зніжаюцца, а ў Беларусі б'юць рэкорды

Чаму так адбываецца.

Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя Аб'яднаных нацый (FАО) паведаміла, што ў лістападзе гэтага года сярэдняе значэнне індэкса прадуктовых коштаў (ІПК) не толькі прадоўжыла сваё падзенне (шосты месяц запар), але і паскорыла яго. Зніжэнне склала 1,65% у параўнанні з кастрычнікам і 8,5% - з паказчыкам за лістапад мінулага года, піша «Экономическая газета».

Гэта мінімальны ўзровень, пачынаючы з траўня 2016 года. ІПК не змагло падтрымаць нават беспрэцэдэнтнае павелічэнне каціровак цукру, што павялічваецца трэці месяц, пры гэтым кошты на ўсе астатнія асноўныя таварныя групы ўпалі.

Збожжавыя

Сярэдняе значэнне індэкса кошту збожжавых у лістападзе г.г. апынулася ніжэйшым за кастрычніцкія звесткі на 1,1%. Галоўным драйверам памяншэння індэкса сталі кошты пшаніцу, чаму спрыялі значныя аб'ёмы экспартных паставак з асноўных краін-вытворцаў, а зніжэнне каціровак кукурузы было абумоўлена ўзмацненнем канкурэнцыі паміж экспарцёрамі. У сваю чаргу, на падзенне каціровак рысу, як і ў папярэднім месяцы, па-ранейшаму ўплывала паступленне на рынкі прадукцыі новага ўраджаю.

Алей

Сярэдняе значэнне індэкса коштаў алею ў лістападзе ўпала адразу на 5,7%, пасля зніжэння на 1,5% у кастрычніку і 2,3% у верасні. Калі гэты працэс спыніцца, сказаць цяжка, зніжэнне індэкса працягваецца ўжо 10 месяцаў запар, дасягнуты лакальны мінімум за апошнія 12 гадоў. Прычым у апошнім месяцы восені падзенне адзначаецца ва ўсіх тыпах алеяў, уключаных у разлік. Сусветныя кошты пальмавага алею істотна зменшыліся з дзвюх прычын: 1) занадта вялікія складскія запасы ў вядучых краінах-экспарцёрах, і яны не памяншаюцца, што відавочна сведчыць пра падзенне попыту на гэты тавар; 2) апошнім часам упалі сусветныя кошты на мінеральныя алівы, а паміж імі існуе дастатковая карэляцыя. У сваю чаргу, каціроўкі на соевы і сланечнікавы алей ўпалі праз высокі ўзровень прапановы ў ЗША, ЕЗ і на некаторых новых рынках, уплываюць на іх у бок паніжэння і добрыя ўраджаі ў Чарнаморскім рэгіёне.

Малочная прадукцыя

«Малочны» індэкс, які ў найбольшай ступені цікавы беларускім сельгасвытворцам, у лістападзе таксама падоўжыў свой рух уніз: ён пачаўся яшчэ ў траўні г.г. і цягнецца ўжо шосты месяц запар. За апошні месяц восені індэкс страціў 3,3%, і гэта пасля падзення на 4,8% у кастрычніку і на 2,4% - у верасні, і спыніўся на ўзроўні, які на 13,9% ніжэй за звесткі лістапада мінулага года і на 18,3% - свайго рэкорднага значэння, дасягнутага ў траўні г.г. Зніжэнне сусветных катыровак масла, сыру і суцэльнага сухога малака экспэрты FАО тлумачаць вялікімі складскімі запасамі, звесткі аб якіх наклаліся на рост экспартнай прапановы, галоўным чынам з боку Новай Зеландыі. У той жа час кошты абястлушчанага сухога малака ў лістападзе крыху аднавіліся - дзе-нідзе яно было вельмі запатрабаваным.

Мяса

Другая вельмі адчувальная таварная пазіцыя для нашай краіны - мяса - таксама не пазбегла агульных тэндэнцый. Сярэдні «мясны» індэкс коштаў у лістападзе страціў толькі 1% пасля 2,0% у кастрычніку. Аднак такое зніжэнне працягваецца ўжо пяты месяц запар, што наўрад ці можа радаваць вытворцаў мясапрадукцыі. Сусветныя каціроўкі коштаў мяса птушкі, свініны і бараніны ў апошнім месяцы восені прадоўжылі змяншэнне, на бараніну - зніжэнне было найбольшым (адбіліся значныя аб'ёмы паставак з дзяржаў Акіяніі). Падзенне коштаў свініны, якое назіраецца трэці месяц, выклікана ўзрослымі аб'ёмамі экспартнай прапановы з боку асноўных вытворцаў. Толькі кошты ялавічыны трохі падраслі ў сувязі з абмежаванай прапановай і актыўным попытам на яе на рынках Азіі.

Цукар

Хоць неяк супрацьстаяць агульнаму зніжальнаму трэнду спрабавала толькі «салодкая смерць». Сярэдняе значэнне індэкса кошту цукру ў лістападзе прадоўжыла свой узлёт - + 4,4% у параўнанні з кастрычніцкімі звесткамі, і гэта пасля павелічэння на 8,7% у папярэднім месяцы і на 2,6% - у верасні. У выніку восень дала цукравытворцам больш за 15% прыросту сярэднесусветных коштаў. Росту катыровак ужо традыцыйна спрыяюць перспектыве вытворчасці гэтага прадукту ў Бразіліі, дзе, паводле апошніх ацэнак, чакаецца, што яго будзе выраблена на 27% больш, чым у 2017 годзе. У той жа час дзель цукровага трыснягу, які выкарыстоўваецца для вытворчасці цукру, знізілася з 47,4% у мінулым годзе да 35,8% у гэтым - у асноўным ён накіроўваецца на вытворчасць этанолу.

А ў Беларусі паскорылася гадавая інфляцыя. Пры гэтым харчовыя тавары ў мінулым месяцы рэкордна падаражэлі ў гэтым годзе - на 1,2%. Апошні раз харчовую інфляцыю на такім узроўні фіксавалі ў кастрычніку 2017 года: тады кошты прадуктаў падскочылі на 1,3%.

З харчовых прадуктаў за лістапад больш за ўсё падаражэлі агуркі і капуста. Больш за ўсё знізіліся кошты цытрусавых, гароху і фасолі, рыбы салёнай і вэнджанай (акрамя селядца і далікатэснай рыбы), ікру ласосевых рыб.