Новы Працоўны кодэкс Беларусі здзівіць свет

У яго плануецца ўнесці нормы, якія замацоўваюць прымусовую працу.

Мікалай Зімін, старшыня Беларускага Незалежнага прафзвязу, распавёў praca-by.info пра стаўленне незалежных прафзвязаў да некаторых зменаў Працоўнага кодэкса:

- Увосень Працоўны кодэкс Беларусі можа стаць найгоршым у цывілізаваным свеце. У яго плануецца ўнесці нормы, якія замацоўваюць кароткатэрміновую форму найму і прымусовую працу.

На восеньскай сесіі «палаты прадстаўнікоў» збіраюцца ў другім чытанні разгледзець ініцыяваны ўрадам законапраект аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у Працоўны кодэкс. Прынцыповым навіной з'яўляецца ўключэнне ў Кодэкс нормаў дэкрэтаў №5 і 29. Задача дэмакратычных прафзвязаў - не дапусціць уключэння гэтых нормаў і пагаршэння Працоўнага кодэкса.

Зрэшты, з юрыдычнага пункту гледжання для шараговых работнікаў нічога не зменіцца, бо дэкрэты і так маюць дзеянне закона. Тое, што яны з'явяцца ў Працоўным кодэксе, ніяк не паўплывае на ўмовы працы працоўных. Праўда, варта нагадаць, што дэкрэты носяць часовы характар і праз пэўны перыяд павінны быць скасаваныя. Менавіта за гэта і выступаюць незалежныя прафзвязы з 1999 года - з таго часу, як быў прыняты Дэкрэт №29 «Аб дадатковых захадах для ўдасканалення працоўных стасункаў, умацаванні працоўнай і выканальніцкай дысцыпліны», які ўвёў кантрактную сістэму.

З тых часоў амаль усе работнікі былі пераведзеныя на кароткатэрміновую форму найму. Пры гэтым пастановай Пленума Вярхоўнага Суда ад 26 чэрвеня 2008 года такая практыка прызнаная пагаршэннем прававога становішча працоўных. Гэта тлумачыцца проста: работнікі страцілі права самастойна і без наступстваў звальняцца. Цяпер гэта магчыма толькі на падставе артыкула, пры змене месца жыхарства або паводле дамовы з наймальнікам. Да таго ж перад заканчэннем тэрміну дзеяння кантракту людзі перажываюць, ці падоўжаць з імі працоўныя стасункі.

Акрамя таго, у Працоўны кодэкс плануецца ўнесці нормы дэкрэта №5, у адпаведнасці з якімі Адміністрацыя мае права істотна змяняць умовы працы. Гэта дае нам падставы казаць пра тое, што ў краіне ёсць прымусовая праца.

Беларускі Кангрэс дэмакратычных прафзвязаў (БКДП) неаднаразова ўздымаў гэтыя пытанні на ўзроўні Міжнароднай арганізацыі працы і Міжнароднай канфедэрацыі прафзвязаў.

Ва ўрада відавочна ёсць пэўная мэта, прычым гэта зусім не «ўзмацненне гнуткасці працоўных стасункаў» і «замацаванне сацыяльна-працоўных гарантый работнікаў», як было заяўлена. Бо работнікі, як былі на кароткіх ланцужках у выглядзе кароткатэрміновых кантрактаў, так на іх і застануцца. Да таго ж гэтыя нормы ніяк не паўплываюць на рост даходаў працоўных. Эканоміка нашай краіны, фактычна, савецкая, і, што важна, яна няздольная рэфармавацца ў цяперашніх варунках. Утрымаць такімі метадамі спецыялістаў, якія бягуць з Беларусі, улады ўсё адно не змогуць.

Таму беларускі незалежны прафзвяз і прафзвязы, якія ўваходзяць у БКДП, выступаюць не толькі супраць унясення нормаў дэкрэтаў №5 і 29 у Працоўны кодэкс, але і за іх поўнае скасаванне. Перад пачаткам восеньскай сесіі мы адправілі больш за 110 лістоў з прапановай не галасаваць за гэтыя змены.

На прадпрыемствах, там, дзе ёсць нашы першасныя арганізацыі, мы пачалі збор подпісаў за неўнясенне нормаў дэкрэтаў у Працоўны кодэкс. Збіраем электронныя подпісы пад петыцыяй.

Мы не маем намеру адмоўчвацца, нягледзячы на тое, што колькасць нашага прафзвязу не супастаўная з колькасцю членаў праўладнай Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі, якая ва ўнісон з «дэпутатамі» прасоўвае змены ў Працоўны кодэкс. Усё залежыць ад актыўнасці нашых людзей. Нішто не перашкаджае нават не чальцам нашага прафзвязу зайсці на сайт і паставіць подпіс супраць змяненняў у Працоўны кодэкс.

Калектыўныя дзеянні давялі сваю эфектыўнасць год таму, калі ўлады спрабавалі прыняць закон аб «дармаедах». Гэта добры прыклад таго, як выступ адзіным фронтам супраць глупства прыводзіць да станоўчых вынікаў.