Лукашэнка заграз у кітайскіх крэдытах

Чым небяспечныя грошы з Паднябеснай.

Рэсурсы ў пазыку на рэалізацыю дзяржаўных праграм з удзелам кітайскіх партнёраў стымулююць развіццё супольных «маштабных праектаў» у Беларусі. Гэтыя сродкі былі б вельмі прывабнымі, калі б не былі звязанымі, кажуць экспэрты, піша «Заўтра тваёй краіны».

За 9 месяцаў 2018 года замежныя дзяржаўныя пазыкі Беларусі ад кітайскіх банкаў склалі амаль 326 мільёны даляраў. За гэты ж тэрмін Беларусь вярнула КНР 341 мільён даляраў.

Як правіла, кітайскія крэдыты выдаюцца з адтэрміноўкай выплаты на 5 гадоў у сярэднім пад 5-6% гадавых. Хоць паводле адсоткаў і адтэрміноўкі вяртання яны досыць прывабныя, краінам са слабай эканомікай іх аддаваць складана. Беларусь жа чакае чарговы перыяд пікавых выплат за дзяржаўную запазычанасць. Тым больш Кітай, у адрозненне ад Расеі, не стане дараваць даўгі або дапамагаць у іх рэфінансаванні.

- Беларусі варта збалансаваць патрэбу ў кітайскіх крэдытах, суаднесці, наколькі яны спалучаюцца з іншымі крэдытнымі рэсурсамі, якімі можа скарыстацца краіна, - мяркуе былы кіраўнік офіса АБСЕ ў Беларусі Ханс-Ёхан Шміт.

Ці становіцца Кітай новым «старэйшым братам» Беларусі

Самі па сабе кітайскія крэдыты ніякага зла беларускай эканоміцы не нясуць, адзначае дырэктар інвестыцыйнай кампаніі ЮНІТЭР Раман Восіпаў. Гэта адзін з варыянтаў доступу да рынку капіталу. Але ёсць адзін небяспечны момант.

- Пытанне ў тым, як імі распараджаюцца. Калі ўжо частка гэтых крэдытаў ідзе на закупку абсталявання, работ і паслуг з Кітая, то тут важна, каб максімальна пісьменна працаваў замоўца, які бярэ гэты крэдыт: якое абсталяванне купляць, як весці перамовы наконт кошту, умовы выканання, - пералічвае экспэрт.

- Тым не менш важна знаходзіць баланс паміж крэдытамі ды інвестыцыямі, грунтуючыся на сучасных тэхналогіях кіравання бізнэсам, каб не адставаць ад канкурэнтаў, - падкрэслівае Раман Восіпаў.

Другі важны момант, які варта ўлічваць, каб не ўскладніць сітуацыю з грузам кітайскіх крэдытаў, - гэта мэты і эфектыўнасць выкарыстання. У рэалізаваных праектах варта ўлічваць важныя параметры іх паспяховасці, каб здолець вярнуць укладзеныя сродкі з адсоткамі.

- Крэдыт - гэта інвестыцыя, якую трэба будзе вяртаць. У нас часта аб гэтым забываюць, калі распрацоўваюць бізнэс-план праекта. Бо адна справа напісаць бізнэс-план на каленцы і адкрыць завод на 100 мільёнаў даляраў, прадукцыя якога будзе незапатрабаваная ці дрэнна будуць пралічаныя кошты і рызыкі, і іншая справа - падысці з розумам да распрацоўкі абгрунтаванасці рэалізацыі праекта з пункту гледжання рынку, прадукту, сабекошту, - тлумачыць Раман Восіпаў.

Бо ўкладаюць кітайскія грошы пакуль у асноўным у стратны дзяржаўны сектар, крэдытныя рэсурсы становяцца пустым уліваннем, а беларускія ўлады могуць загразнуць у неэфектыўна выкарыстаных кітайскіх крэдытах.