Сабе - «Майбах», людзям - ліміты на куплю за мяжой

Хто заробіць на абмежаваннях замежнага шопінгу беларусаў?

У краінах ЕАЭС вырашылі чарговым разам урэзаць ліміты на ўвоз тавараў з-за мяжы. Так, з 1 студзеня 2019 года жыхары краін ЕАЭС, якія вандруюць наземным транспартам, яшчэ змогуць прывозіць тавараў на 500 еўраў і па вазе да 25 кілаграмаў. Цяпер ліміты складаюць 1500 еўраў і 50 кілаграм.

Такім чынам, ужо з Новага года беларусы змогуць прывезці для сваіх сем'яў нашмат менш якасных рэчаў і прадуктаў з-за мяжы.

Навошта спатрэбілася гэта рабіць і да чаго прывядзе такая практыка? На пытанні Charter97.org адказвае вядомы блогер і грамадскі актывіст з Берасця Сяргей Пятрухін.

- Вы - берасцеец. Наколькі важныя для жыхароў вашага горада паездкі на шопінг за мяжу?

- З асабістага досведзе скажу: нашы людзі купляюць тавар за мяжой пры любой магчымасці. Я заўсёды пры перасячэнні польскай мяжы купляю там бытавую хімію, ежу і адзенне.

Новыя ліміты вельмі балюча ўдараць па жыхарах памежжа. Заробкі ў краіне ў простых людзей падаюць і паездка на шопінг у Польшчу ці Украіну - часта адзіны варыянт для сям'і, каб «выкруціцца». Атрымліваецца, цяпер за тую ж колькасць прадуктаў, якія набылі ў Беларусі, мы будзем плаціць нашмат больш. Гэта ўсё вельмі дрэнна, і я гэта не вітаю.

Людзей проста знішчаюць. Увядзенне новых лімітаў - чарговы акт гэтага працэсу.

- Абмежаванне прынятае ў рамках ЕАЭС і будзе дзейнічаць на тэрыторыі пяці краін, якія ўваходзяць у «мытны саюз». Навошта ўладзе спатрэбілася абмяжоўваць сваіх грамадзян ва ўгоду «саюзнікам»?

- Дзяржава проста не выконвае сваіх абавязкаў. Напрыклад, не можа забяспечыць людзей працай і годным заробкам. У выніку прымаюцца непапулярныя захады, каб беларусы не выязджалі за мяжу, а куплялі на месцы, у гандлёвых сетках, якія кантралююцца ўладай, пераплачваючы ўтрая даражэй.

Такая вось «бізнэс-мадэль», зробленая для таго, каб людзі яшчэ больш плацілі нашым чыноўнікам. Вялікі плазменны тэлевізар, напрыклад, з Польшчы ўжо не прывязеш. Цяпер берасцеец павінен будзе купляць яго на месцы, як гэта раней рабілі жыхары ўсходніх рэгіёнаў. І пераплачваць невядома за што.

Я - звычайны чалавек, не эканаміст. Але ў сувязі з гэтай сітуацыяй хачу адзначыць: мы бачым яшчэ адно пацверджанне таго, што беларускія ўлады патрэбамі народа не цікавіцца наогул.

Зразумела, што яны пайшлі на такое ўшчамленне нашых правоў дзеля падтрымкі эканомікі сваіх партнёраў па «таежнаму саюзу». Тое, што робіць наш урад, для мяне вельмі часта пазбаўлена здаровага сэнсу.

А гэта абмежаванне на ўвоз тавараў з-за мяжы - проста ахінея ў вышэйшай ступені. Схаваная мэта ўладаў шытая белымі ніткамі: яны хочуць, каб мы куплялі ў іх тыя ж самыя рэчы і прадукты, але ў некалькі разоў даражэй. Вось такая простая «схема».

Але я хачу адразу сказаць: мы ўсё роўна будзем ездзіць на шопінг за мяжу. Хоць на 500 даляраў, але будзем. Таму што людзі ўсё разумеюць і ў такія гульні з уладай гуляць не маюць намеру.

- Як думаеце, ці пойдуць беларускія чыноўнікі на самаабмежавання? Ці будзе як у Савецкім саюзе: дзеці прадстаўнікоў улады і іх дзеці будуць хадзіць у імпартным, а простыя беларусы - у айчынным?

- Хачу аўтараў гэтага закона адразу запэўніць: Горадня і Берасце ў айчынным «Лянку» хадзіць дакладна не будуць. Каля нас усё-такі мяжа, дзе суседзямі цалкам вырашана пытанне з якасным і танным адзеннем.

Што тычыцца чыноўнікаў і іх дзяцей - то ў іх ужо назапасіліся такія сродкі, што ні аб якім «самаабмежаванне» гаворкі і быць не можа. Для сябе яны зрабілі еўрапейскія заробкі і еўрапейскія стандарты жыцця - і ўжо не захочуць ад гэтага адмаўляцца.

А акрамя таго, у іх ёсць яшчэ і маёмасць, якая хаваецца ад дэкларацый - элітныя катэджы, кватэры... Усё гэта патрабуе еўрарамонту і еўрапейскіх будматэрыялаў. Думаю, што ніхто з іх не змог бы выразна растлумачыць, адкуль узятыя грошы на такую маёмасць. Таму і цяпер яны будуць, па сваёй традыцыі, каламуціць і хітрыць, вазіць замежны тавар і зарабляць значна больш, чым афіцыйны аклад.

Думаю, што і да ўвядзення лімітаў на пакупкі за мяжой беларускія чыноўнікі падрыхтаваліся. Яны загадзя ведаюць інсайдэрскую інфармацыю, калі выйдзе новы закон і як яго абысці. Ведаюць і прадаюць яе, каму ім выгадна. Магчыма, што і на новых мытных лімітах чыноўнікамі ўжо прыдуманыя схемы для заробку.

Як гаворыцца, для сваіх - усё, для астатніх - закон. Калісьці Лукашэнка выказваў ідэю, што неабходна ўвесці падатак 100 даляраў для кожнага, хто выязджае за мяжу. Цяпер уводзяць гэтыя зрэзаныя ліміты на пакупкі. Ужо не ведаюць, што прыдумаць. Вычарпалі за 25 гадоў рэсурс, дзе браць грошы. Паспелі толькі палацы сабе пабудаваць - а эканоміку загналі ў стагнацыю. Пры гэтым цяга да раскошнага жыцця застаецца. Вось і робяць рэчы, якія знаходзяцца за гранню майго разумення.

- Нядаўна Лукашэнка пахваліўся тым, што зняў чаравікі перад Назарбаевым і паказаў яму, што носіць абутак беларускага брэнда «Марка»...

- Вы жартуеце? Я дапускаю, што гэта ён зрабіў для паказухі. Лукашэнка любіць «Майбахі», любіць дарагія гадзіннікі і зусім не гомельскія касцюмы.

Гэтае правіла: для сябе - Майбах, для людзей - ліміты на пакупкі за мяжой. Калі шчыра, не думаю, што на самой справе Лукашэнка ўвесь час носіць абутак «Марка». Асабліва, калі яго не бачыць прэс-служба.

- Беларусы пастаянна праяўлялі кемлівасць у канфліктных сітуацыях з уладай. Як думаеце - прыдумаюць цяпер, як абысці гэтыя абмежаванні?

- Тое, што нашы людзі кемлівасць праявяць - гэта 100%. Гэта ўжо ў крыві ў народа, з якога ўлада ўвесь час здзекуецца. Што гэта будуць за спосабы - шчыра кажучы, не ведаю. Але з задавальненнем гатовы пераняць перадавы досвед. З цікавасцю буду сачыць за тэндэнцыямі.

А аўтарам закона хачу пажадаць: накіруйце свае намаганні на развіццё эканомікі, а не на пустыя новаўвядзенні ў заканадаўства, якія толькі раздражняюць народ. Калі фантазіі няма, то не трэба спрабаваць штосьці вынайсці. Прызнайцеся ў сваім упадачным стане і перастаньце выпампоўваць з людзей грошы.