Як з беларусаў спрабавалі зрабіць расейцаў

Ключавым момантам барацьбы стала русіфікацыя беларускай мовы.

26 жніўня 1933 года было прынятая сумна вядомая пастанова Савету Народных Камісараў БССР у моўным пытанні - "Аб зменах і спрашчэнні беларускага правапісу», згодна з якім беларуская мова павінна была быць як мага больш набліжаная да расейскай, піша «Белсат».

Рэформа скажала ўсталяваныя нормы беларускай літаратурнай мовы шляхам штучнага, ненатуральнага і прымусовага накладання на іх правілаў расейскай мовы. Са слоўнікаў выдалялі беларускія словы, механічна замянялі іх расейскімі, уводзіліся правілы напісання, якія былі цалкам узятыя з расейскай мовы.

Рэформа насіла палітычны характар, яна стала яшчэ адной вяхой выцяснення роднай мовы з шырокага грамадскага ўжытку. Большасць мовазнаўцаў краіны не прынялі таго грубага ўмяшання чыноўнікаў у моўныя справы і былі рэпрэсаваныя – расстраляныя ці сасланыя ў сталінскія лагеры.

Русіфікацыйная рэформа не была прынятая ў Заходняй Беларусі, а таксама ў беларускіх цэнтрах за мяжой, якія працягвалі карыстацца класічным правапісам Тарашкевіча. Менавіта гэта прывяло да з’яўлення дзвюх сістэм правапісу: «наркамаўкі» і «тарашкевіцы».