Алексіевіч на Ночы паэтаў: Вучымся быць беларусамі

Калі-небудзь дзеці спытаюць сваіх бацькоў: а дзе наша Беларусь?

Ноч расстраляных паэтаў другі год запар прайшла ў Курапатах увечары 29 кастрычніка. У гэтую ноч у 1937 годзе быў пік расстрэлаў саветамі нацыянальнай эліты Беларусі, піша nn.by.

Лаўрэатка Нобэлеўскай прэміі Святлана Алексіевіч звярнулася да ўдзельнікаў Ночы расстраляных паэтаў:

- Некалькі стагоддзяў наш нацыянальны дух знішчалі самым барбарскім спосабам, асабліва ў сталінскі час - знішчалі эліту: літаратараў, навукоўцаў, сельскую інтэлігенцыю. Чорныя раскрытыя дзіркі павінны былі б паглынуць нас, але насуперак усяму мы жывыя. У нас свая краіна, свая мова. Мы жывыя! Але ў пустэчах, якія ўтварыліся, кожны з нас павінен узяць на сябе частку працы зніклых. Прыйдзе час, і мы пройдзем па слядах сталінскіх злачынстваў і паставім там помнікі.

Курапаты - гэта сімвал нашай памяці і нашай будучыні. Сёння нам патрэбныя гэтыя апоры, каб выстаяць у глухія цёмныя часы, калі матэрыяльнасць і страх перамаглі дух. Хлусня перамагла праўду. Здрада перамагла пачуццё нацыянальнага шляху.

У гэтую ноч на гэтым месцы павінны былі б быць сотні тысяч людзей, але нас не так шмат, як хацелася б - мінулае для многіх яшчэ схаванае ў змроку хлусні і спажывецтве. Банальная рэч, калі чуеш ад людзей у сваё апраўданне: я, маўляў, не магу рызыкаваць сваёй працай, сваім поспехам, мяне сістэма тут жа выкіне за борт, а як карміць і вучыць дзяцей, за што? Але нацыянальны дух нельга перавесці ў грошы або кар'еру, калі-небудзь дзеці спытаюць сваіх бацькоў: а дзе наша Беларусь? Дзе наш час? Дзе наша беларуская гісторыя?

Я не веру, што чалавечае жыццё знікае бясследна. Тут нас атачаюць цені найлепшых нашых продкаў. Цярпенне - гэта таксама форма ведаў. Нашы продкі, чыё дыханне рассеяная тут, вучаць нас адрозніваць годнасць ад здрады, будучыню ад мінулага. Тут мы вучымся рабіць выбар - уверх, як людзі сваёй зямлі, ці ўніз - у манкурцтва.

Але найлепшае, што мы можам сказаць сёння - гэта чытаць вершы. Я веру, што гэтую мова чуюць і там, уверсе, у іншым свеце...

Вучымся быць беларусамі.