Якія тыпы рэформаў прапанаваў ВКЛ кароль Жыгімонт Аўгуст

Эканоміка і ўся дзяржаўная сістэма тэрмінова патрабавалі абнаўлення.

Да сярэдзіны 16 стагоддзя эканоміка Вялікага княства Літоўскага вырабляла вялікую колькасць прадуктаў харчавання, рамесных вырабаў, якія паспяхова знаходзілі збыт ва ўсім свеце. Мацнелі гандлёвыя дачыненні з еўрапейскімі кампаніямі. Эканоміка і ўся дзяржаўная сістэма ВКЛ тэрмінова патрабавала абнаўлення, піша litvin.pl.

Пасля смерці ў 1528 годзе караля Жыгімонта Старога ўся адказнасць за будучыню дзяржавы легла на плечы яго сукіраўніка і сына Жыгімонта Аўгуста. Ён рашуча прыступіў да рэфармавання гаспадарчага жыцця краіны. Прычым рэформы не дэклараваліся, як адбываецца сёння ў Беларусі. Жыгімонт Аўгуст мяняў аснову эканамічнага жыцця, што павінна было значна павялічыць рэальныя даходы дзяржавы.

Перш за ўсё варта было перагледзець аграрную палітыку. Для ВКЛ былі важныя новыя аграрныя рэформы, каб выконваць рынкавыя патрэбы (не толькі ўнутранага рынку, але і замежнага). Неабходна было вывесці краіну на новы ўзровень вытворчасці і спыніць адставанне княства ад прылеглых дзяржаў. Таму грамадству прапаноўваліся розныя тыпы рэформаў.

Галоўная ўвага была адведзеная ажыццяўленню рэформы аб увядзенні статутаў на валокі. Што прадугледжвала гэтая рэформа? Усе палеткі сялян падзялілі на валокі, якія ў сваю чаргу былі падзеленыя на моргі. Валока ўключала ў сябе трыццаць моргаў, памер кожнага з якіх складаў 0,71 гектар.

Пры гэтым уся валока займала 21,3 гектар і была падзеленая на тры часткі. Першая частка - азімыя культуры, другая частка - яравая культура, трэцяя частка - для папар. Кожная з валок павінна была выплачваць павіннасць, сумы якой былі ўстаноўленыя ў залежнасці ад якасці зямлі. У 1557 годзе з нетраў каралеўскай адміністрацыі выйшла нават спецыяльная інструкцыя - «устаў на валокі», гэты ж год прынята лічыць і пачаткам рэформы.

Акрамя рэформы, звязанай з валокамі, Жыгімонт Аўгуст правёў і іншыя тыпы рэформаў. Напрыклад, палітычную, эканамічную і адміністрацыйную. Звязаныя яны былі з тэрытарыяльным дзяленнем княства. Гэтае дзяленне набліжала княства да польскага каралеўства сваёй структурай. У сувязі з гэтымі ж рэформамі былі ўведзеныя павятовыя сэймы. Яны, як вядома, займаліся развязаннем мясцовых пытанняў. Былі ўведзеныя і павятовыя суды, а менавіта: гарадскі, падкаморскі, земскі.

Усе тыпы рэформаў, ініцыяваных каралём Жыгімонт Аўгустам, далі свой эфект, нягледзячы на складанае палітычнае становішча Рэчы Паспалітай у 16 стагоддзі. Краіна ваявала з маскоўцамі, але эканоміка дазваляла ўтрымліваць вялікае войска і вытрымліваць цяжар вайсковага супрацьстаяння з ворагам на ўсходзе.