«Саромеюцца хадзіць да псіхіятраў, а да бабак – не»

У лякарні паступае ўсё больш людзей, якія пакутуюць ад алкагольнай і гульнявой залежнасці.

Галоўная лекарка Берасцейскай абласной псіхіятрычнай лякарні «Крывошын» Вольга Монак распавяла Intex-press аб тым, чаму стала лекарам-псіхіятрам, чаму ў працоўны час не носіць упрыгажэнні і чаму яе навучыла прафесія.

- Я з дзяцінства ведала, што стану лекарам-псіхіятрам. Мама працавала сястрой-гаспадыняй у псіхіятрычным шпіталі, я часта бывала ў яе і бачыла, як там працуюць лекары. Тады ж я звярнула ўвагу, што вонкава пацыенты псіхіятрычнай лякарні амаль не адрозніваюцца ад здаровых людзей. Толькі хадзілі яны ў бальнічнай вопратцы і шмат усміхаліся. Я не баялася іх, мне, наадварот, было цікава.

А ў старэйшых класах я захапілася псіхалогіяй і вызначыла сумясціць дзве цікавыя мне навукі - псіхалогію і псіхіятрыю. У выніку пасля школы паступіла ў Гарадзенскі медыцынскі ўніверсітэт на медыка-псіхалагічны факультэт.

«Не ўважаю сваю працу небяспечнай»

Самае цяжкае ў маёй прафесіі - знайсці падыход да пацыента. А пацыенты ў нас асаблівыя. Кожнае слова можа як выклікаць на шчырасць, так і прымусіць пацыента «закрыцца». Я заўсёды спачуваю кожнаму са сваіх падапечных. Але за 15 гадоў працы навучылася не ўпускаць іх праблемы ў сваё жыццё. Мая задача - вылечыць чалавека. Вылечыла аднаго - занялася наступным.

Я не ўважаю сваю працу за небяспечную. Псіхіятры, у сілу спецыфікі сваёй прафесіі, заўсёды гатовыя да таго, што пацыент можа павесці сябе неяк не так. Для нас гэта не з'яўляецца нечаканасцю.

З гэтай жа прычыны ў нас ёсць звод спецыяльных правілаў - свайго кшталту тэхніка бяспекі, дзе прапісана і як павінен выглядаць лекар. Напрыклад, забаронены яркі макіяж, нельга насіць вялікія завушніцы і ланцужкі, хадзіць на абцасах. Усё гэта можа справакаваць хворага. Раптам яму спадабаецца завушніца і ён захоча за яе тузануць.

Праца псіхіятра ўважаецца за шкодную, і за гэта нам даплачваюць (на месяц псіхіятры зарабляюць ад 600 да 1000 рублёў), і адпачынак у нас даўжэйшы - 39 дзён.

Жанчыны часцей трапляюць з дэпрэсіяй

У нашай лякарні пяць аддзяленняў, якія дзеляцца па профілях: для тых, хто ўпершыню захварэў, для тых, у каго рэдкія абвастрэнні псіхічных разладаў, для пацыентаў з хранічнымі захворваннямі, для састарэлых пацыентаў і асобна наркалагічнае аддзяленне.

Большасць пацыентаў - ва ўзросце ад 15 да 24 гадоў. Жанчыны часцей трапляюць да нас з дэпрэсіяй, мужчыны - праз праблемы з алкаголем.

За час, што я працую, колькасць пацыентаў не змянілася. Праўда, у апошнія гады да нас паступае ўсё больш людзей, якія пакутуюць на алкагольную і гульнявую залежнасць.

Праз што ў чалавека ўзнікае псіхічны разлад, дакладна сказаць нельга. Уплывае і спадчыннасць, і сацыяльнае асяроддзе, і праблемы ў сям'і. Нават моцны стрэс можа стаць адпраўным пунктам. У мяне быў выпадак: звярнулася жанчына, якая не магла пераступіць парог свайго дома. Выявілася, яна бачыла, як у пажары згарэлі яе суседзі, і гэта зрабіла на яе настолькі моцнае ўражанне, што кожны раз, падыходзячы да брамкі, яна спынялася: ёй было страшна зайсці ў дом. Нам спатрэбілася тры тыдні, каб аднавіць эмацыйны стан гэтай жанчыны. Яна змагла пераадолець свой страх і вярнулася дадому.

Людзі баяцца псіхіятраў

Аб псіхіятрах і псіхіятрычных лякарнях існуе шмат стэрэатыпаў. Людзі баяцца псіхіятраў, саромеюцца хадзіць да іх, а вось да бабак – не.

Людзі думаюць, што, калі звернуцца з праблемай, іх адразу паставяць на ўлік і пакладуць у лякарню. А яшчэ больш хвалююцца, што хтосьці пра гэта даведаецца. Быць псіхічна хворым у нашым грамадстве сорамна і страшна. Да таго ж у многіх псіхлячэбніца асацыюецца з турмой, дзе пацыентаў трымаюць сілком.

Напраўду, гэта такая ж лякарня, як і астатнія, проста мы надаём дапамогу пэўнаму колу асоб. І выглядае наша ўстанова як усякая іншая: рашотак на вокнах і навясных замкоў няма.

Пацыенты могуць свабодна перамяшчацца па лякарні і размаўляць адзін з адным. Іх не трымаюць тут гадамі. Тыя стагоддзі, калі людзей ізалявалі і прымусова лячылі, даўно прайшлі. Цяпер, дзякуючы сучасным прэпаратам, лячэнне рэдка доўжыцца больш за тры месяцы.

Псіхічнымі разладамі павінен займацца псіхіятр. І не варта ўспрымаць паход да яго як пакаранне. Гэта натуральна – пайсці па дапамогу, калі дрэнна. Аб псіхічным здароўі трэба клапаціцца, як аб фізічным.

Не ўсе, хто размаўляе сам з сабой, - псіхічна хворыя

Людзі часта блытаюць псіхіятраў і псіхатэрапеўтаў. Розніца ў тым, што псіхіятр лечыць тых, у каго ёсць псіхічныя разлады, а псіхатэрапеўт працуе са здаровымі людзьмі, у якіх ёсць нейкія псіхалагічныя праблемы.

Звяртацца да псіхатэрапеўта трэба, калі чалавек не можа знайсці паразуменне ў сям'і, увесь час адчувае стрэс на працы, у яго бываюць эмацыйныя зрывы. А да псіхіятра – калі чалавеку здаецца, што за ім сочаць, калі ён размаўляе з тымі, каго няма, ці чуе тое, чаго няма.

Візуальна вызначыць, ці пакутуе чалавек на псіхічнае засмучэнне, можна, але для дакладнага дыягназу спатрэбіцца абследаванне. Напрыклад, не ўсе, хто размаўляе сам з сабой – псіхічна хворыя. Так бывае, калі чалавек жыве адзін, ён прывык да адзіноты і знаходзіць суразмоўцу ў кветачцы або хатняй жывёліне.

Стала спакайней ставіцца да праблем

Я люблю сваю прафесію і адчуваю велізарнае пачуццё задавальнення, калі бачу вынік сваёй працы. Вось толькі адзін прыклад: паступіла да нас жанчына сярэдніх гадоў у цяжкім дэпрэсіўным стане. Вонкава было відаць, што ў яе дэпрэсія: у вачах стаялі слёзы, галава і плечы апушчаныя, вонкавы выгляд нядбайны. Калі праз два месяцы лячэння я ўбачыла яе - была захоплена вынікам. Перада мной стаяла ўпэўненая дзяўчына з прыгожай прычоскай і макіяжам.

Як і кожная прафесія, мая праца наклала на мяне свой адбітак. Я стала спакайней ставіцца да многіх праблем і сітуацый. Навучылася пакідаць працу на працы, бо, калі будзеш увесь час апускацца, выгарыць эмацыйна. І наогул я мяркую, што ў медыцыну трэба ісці аптымістам, тады і самому лекару, і ягоным пацыентам будзе лягчэй.